راز انتخاب پیامبران و نقش علم الهی در ماموریت‌های ویژه آنان
صاحب تفسیر مشکاة گفت: خداوند سبحان، پیامبران خویش را برای دریافت آموزش‌های ویژه برمی‌گزیند؛ اما سوال این است که این آموزش‌ها در چه حیطه‌ای ارائه می‌شود؟ پیامبران نیازی به حضور در آزمایشگاه‌های فیزیک یا شیمی ندارند؛ بلکه این آموزش‌ها در «آزمایشگاه ملکوت» تحقق می‌یابد.
به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، در نشستی که محتوای آن از کانال‌های مجازی منتسب به این مفسر قرآن کریم منتشر می‌شود، با موضوع «معراج(قسمت اول)» اظهار کرد: خداوند سبحان، پیامبران خویش را برای دریافت آموزش‌های ویژه برمی‌گزیند؛ اما سوال این است که این آموزش‌ها در چه حیطه‌ای ارائه می‌شود؟ پیامبران نیازی به حضور در آزمایشگاه‌های فیزیک یا شیمی ندارند؛ بلکه این آموزش‌ها در «آزمایشگاه ملکوت» تحقق می‌یابد. در این عرصه، پیامبران با حقیقت عدالت، حقیقت هدایت، حقیقت لا اله الا الله، حقیقت شهادت، حقیقت فقاهت، اسرار الهی و حقیقت شخصیت‌های مختلف، اعم از مؤمنان، موحدان، مشرکان و حتی اهل کفر به‌طور دقیق و متناسب با مسئولیت و ماموریتشان آشنا می‌شوند.
وی ادامه داد: در قرآن کریم، برای برخی پیامبران، تعبیر «کذالک نری» به کار رفته است. به‌عنوان نمونه، درباره حضرت ابراهیم آمده است: «کذالک نری ابراهیم ملکوت السماوات والارض»؛ یعنی خداوند ملکوت آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم نشان داد. بنابراین، هنگامی که ابراهیم درون آتش افکنده شد، به تعبیر قرآن، آرام و رها برخورد کرد. ایشان این آموزش‌های ملکوتی را گذرانده و دوره‌های لازم را طی کرده بود، از این رو با عظمت و شکوه خاص خود، در مسیر الهی گام برداشت.
صاحب تفسیر مشکاة بیان کرد: علت انتخاب پیامبران الهی، عملکرد آن‌هاست؛ اما این عملکرد، از منظر علم الهی، پیشاپیش مشخص و معین است. خداوند نیاز به تحقق امور برای شناخت ندارد، زیرا علم او شامل همه احتمالات و نتایج است. بر اساس همین علم، برخی افراد برای مقامات ویژه برگزیده می‌شوند، مانند علی بن ابی‌طالب، عقیل بن ابی‌طالب و جعفر بن ابی‌طالب. هر یک با توجه به علم الهی و استعداد ذاتی‌شان به مقام و مسئولیت خاص خود منصوب می‌شوند. انتخاب الهی برای منصب‌های حساس، گزینشی دقیق و جدی است، چراکه این منصب‌ها امانت‌های الهی هستند و باید به کسانی سپرده شوند که شایستگی عنوان «امین الله فی ارضه» و «حجت علی عباده» را داشته باشند.
انصاری افزود: قرآن کریم همچنین نشان می‌دهد که پیامبران با اسرار نهان ملکوت و غیب آشنا می‌شوند. درباره حضرت موسی آمده است: «اَرَاءَ الاَیَاتِ الکُبری»؛ یعنی آیات عظیم پروردگار به او نشان داده شد. در روایات، این آموزش و مشاهده ملکوتی با اصطلاح «معراج» بیان شده است. پیامبر(ص) در دو معراج اصلی، بارها با جبرئیل امین و فرشتگان الهی ملاقات کرده و اسرار ملکوت را مشاهده نمودند.
وی عنوان کرد: در قرآن کریم، سوره نجم چنین تصریح می‌کند: «وما هو الا وحی یوحی»؛ پیامبر جز به وحی سخن نمی‌گوید و آنچه می‌آموزد، از علم و هدایت مستقیم الهی است. جبرئیل امین، به‌عنوان موجودی ملکوتی، پیام‌ها و اسرار الهی را به پیامبر منتقل می‌کند. فاصله دیدار پیامبر با چهره ملکوتی جبرئیل در برخی متون روایی به «قاب قوسین او ادنا» تعبیر شده است؛ یعنی نزدیک‌ترین فاصله ممکن. پیامبر، آنچه مشاهده می‌کند، دقیق و بدون شک است و هیچ ابهامی در آن وجود ندارد.
صاحب تفسیر مشکاة در ادامه گفت: معراج پیامبر، ترکیبی از سیر جسم و روح است؛ بدین معنا که برای مشاهده عوالم غیبی، گاهی نیاز به حضور جسمانی است و گاهی تنها روح پیامبر کافی است. در این سیر، پیامبر با دیدار پیامبران پیشین مانند ابراهیم، موسی، عیسی، نوح و سایر انبیا با مراحل شش‌گانه آسمان‌ها و عالم ملکوت آشنا می‌شود. قرآن درباره این مراحل می‌فرماید: «من السماء الى الارض»، که نشان‌دهنده تدبیر امور عالم از عوالم ملکوتی است، نه از آسمان مادی.
انصاری افزود: در این مسیر، پیامبر همچنین شاهد تجسم اعمال انسان‌ها در عالم ملکوت است؛ چهره بهشتی و جهنمی اعمال و رفتار انسان‌ها برای او نمایان می‌شود. این مشاهده، تنها شهود و رویت ملکوت است و نیازمند هیچ اثبات جسمانی نیست. معراج پیامبر، همانند معاد، ترکیبی از جسم و جان است؛ جایی که جسم پیامبر تا حد نیاز همراه اوست و روح او در سیر ملکوتی به مشاهده اسرار الهی می‌پردازد. از این منظر، معراج پیامبر، ترکیبی است از مشاهده ملکوت، تعلیم الهی، مشاهده آیات کبری، دیدار پیامبران و تجسم اعمال انسان‌ها، و همه این‌ها با هدایت و اراده الهی و در چارچوب علمی و حکمی خداوند صورت می‌گیرد.
انتهای پیام
