
به گزارش ایکنا از خراسانرضوی،
آیتالله سیداحمد علمالهدی، امام جمعه مشهد، امروز، 23 آذرماه در دیدار با جمعی از فعالان و بانوان رسانهای که در حسینیه دفتر نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: ولادت با سعادت حضرت صدیقه اطهر، فاطمه زهرا(س) را که با روز زن و روز مادر، روزی متعلق به شما نخبگان و بانوان فرهیخته همزمان شده است صمیمانه تبریک عرض میکنم.
وی افزود: شما بزرگواران، فرهیختگان عرصه عظیم
ارتباطات اجتماعی هستید، بانوانی که از استعداد، نبوغ و موقعیت خاصی در جامعه برخوردارید و این سرمایه را در میدان عمل و اجرا بهکار گرفتهاید. امروز مسئله رسانه، یک سنگر بزرگ و یک جبهه مقدم و کاملا مرئی در مواجهه با دشمن است. دشمنی که پس از آنکه از همه ابزارهای نظامی و اقتصادی برای براندازی نظام ناامید شده، اکنون تنها ابزار مؤثر باقیمانده خود را در حوزه فرهنگ و رسانه متمرکز کرده است.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: در این میدان، شما خواهران گرامی مجاهدانی با فضیلت و پرتلاش هستید که در خط مقدم این جبهه اصیل خدمت میکنید. تقابل رسانهای امروز، نقطهای است که میتواند به پیروزی جبهه حق و شکست دشمن منجر شود و نقش شما در این نبرد فرهنگی، نقشی تعیینکننده و اثرگذار است. فعالیت شما در عرصه رسانه، با توجه به جایگاه خطیر و راهبردی رسانه در جهان امروز، عملی است که ارزش آن هم در پیشگاه خداوند متعال محفوظ است، هم در زندگی دنیایی شما برکات فراوان دارد و هم ذخیرهای گرانسنگ برای آخرت شما محسوب میشود.
وی با بیان اینکه در خصوص رسانه، دو نکته اساسی را باید در نظر بگیریم، تصریح کرد: نکته اول این است که هر فردی ـ چه خواهر و چه برادر ـ که در عرصه رسانه فعالیت میکند، باید همواره دو معیار را پیش روی خود قرار دهد. نخست اینکه بسنجد از این خبری که منتشر میکند، از این افشاگری، از این تحلیل یا از این ارتباط رسانهای که شکل میدهد، چه کسی بهرهبرداری میکند؟ خدا یا شیطان؟ در این میان، غیر از این دو، طرف سومی اهمیت ندارد.
علمالهدی گفت: باید بررسی شود که آیا با این اقدام رسانهای، حزب خدا بهرهمند شده است، یعنی پیامبر(ص)، اهلبیت(ع)، مؤمنان، متدینان و بندگان خدا که در مسیر عبودیت حرکت میکنند، از آن سود بردهاند یا اینکه شیطان از این اقدام در جهت گسترش فتنه، تزویر و انحراف بشر بهرهبرداری کرده است، این بررسی باید هم پیش از انجام حرکت رسانهای صورت گیرد و هم پس از آن و پیش از انتشار باید تشخیص داد که این اقدام به سود کدام جبهه است و پس از آن نیز باید سنجید که آیا نتیجه مورد نظر الهی محقق شده یا خیر.
وی افزود: نکته دوم در حوزه رسانه، مسئله تبعیت از جو حاکم است. متأسفانه گاهی مشاهده میشود که برخی فعالان رسانهای و خبرنگاران، خود را اسیر فضای غالب جامعه کردهاند، یعنی ذهن و تحلیل خود را به دست جو عمومی، سلیقه مخاطب یا ذائقه بازار خبر سپردهاند. مینگرند که امروز مردم چه خبری را بیشتر میپسندند، کدام محتوا مشتری بیشتری دارد، کدام خبر در فضای مجازی لایک، بازدید یا دنبالکننده بیشتری جذب میکند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: این رویکرد، یکی از آسیبهای جدی عرصه رسانه است. اینکه انسان، تابع جو حاکم شود، بسیار خطرناک است. در حالیکه انسانِ با شهامت، بهویژه یک بانوی مؤمن، شجاع و مردآفرین، باید آنقدر قدرت و جسارت داشته باشد که با یک خبر، جو نادرست حاکم را بشکند و اگر جوی به ضرر دین و فضایل انسانی شکل گرفته، با آن مبارزه و مجاهده کند، نه اینکه دنبال این باشد که مردم الآن از چه چیزی خوششان میآید.
وی گفت: ملاک باید این باشد که خدا از چه چیزی خشنود میشود، رضای پروردگار در کجاست، نه پسندِ لحظهای افکار عمومی. این اصل مهمی است که هم خواهران و هم برادران فعال در رسانه باید به آن توجه جدی داشته باشند، اما در خصوص نقش بانوان در رسانه، باید به یک ویژگی کاملاً منحصر بهفرد اشاره کنم. شما بانوان از ابزاری نیرومند برخوردار هستید که برادران از آن بیبهرهاند و آن، قدرت اثرگذاری عاطفی است. کانون عاطفه، سرمایه ویژه شماست. شما توان بهرهگیری از احساس را دارید، هم سرمایه عاطفه از آنِ شماست و هم هنر بهکارگیری آن.
علمالهدی بیان کرد: در عرصه رسانه و کنشهای اجتماعی، شما میتوانید احساس را بهدرستی خرج کنید و تأثیر آن را چندبرابر بازگردانید، هنری که نه سرمایهاش در اختیار برادران است و نه مهارتش. این قدرت نرم، یک ظرفیت عظیم رسانهای است که اگر بهدرستی و در مسیر الهی بهکار گرفته شود، اثرگذاری بسیار عمیقی در جامعه خواهد داشت.
وی در ادامه با بیان اینکه معمولاً ما از کنار مفاهیم عبور میکنیم و فقط به ظاهر آنها اکتفا میکنیم، تصریح کرد: متأسفانه به عمق ماجرا توجهی نداریم و حقیقت مسئله را بررسی نمیکنیم. در حالیکه تاریخ اهلبیت(ع) پر از نکات عمیق و درسآموزی است که اگر دقیق دیده شود، برای امروز ما کاملاً راهبردی است.وجود مقدس امام سجاد(ع) حجت خدا و امام زمان خویش بودند. ایشان در واقعه کربلا و پس از آن، در مقاطعی سکوت میکنند، مینشینند، سخن نمیگویند، اما در همان صحنهها، وجود مقدس حضرت زینب(س) به سخن میآید، خطبه میخواند، آن هم نه در یک فضای عادی، بلکه در مجلس شراب، در مجلسی که سرشار از اراذل و اوباش و قدرتنمایی طاغوت است.
امام جمعه مشهد مقدس تأکید کرد: نکته بسیار مهم اینجاست که حضرت زینب(س)، ناموس امیرالمؤمنین(ع) و دختر علیبنابیطالب(ع) است؛ در حالیکه امام سجاد(ع) نشستهاند و شرایط اقتضای سکوت دارد، حضرت زینب(س) قیام به سخن میکند. چرا؟ چرا در این مقطع، سخن گفتن بر عهده حضرت زینب(س) گذاشته میشود؟پاسخ اینجاست که حضرت زینب زن است و از یک سرمایه ویژه برخوردار است، سرمایه احساس. ایشان در سخن گفتن از قدرت عاطفی خود بهره میگیرد و این احساس، چنان در کلام جاری میشود که سخن ایشان جای خود را باز میکند. اثر این سخن به حدی عمیق است که در همان مجلس، در همان شرایطی که یزید در اوج قدرت سیاسی و ظاهری است، عدهای علیه یزید واکنش نشان میدهند و حتی به او حمله میکنند.
وی افزود: این نشان میدهد که قدرت احساس، اگر در جای درست و با نیت الهی بهکار گرفته شود، میتواند فضای مسلط قدرت را نیز بشکند. این یک نکته بسیار قابل توجه و یک سرمایه ارزشمند است، سرمایهای که برای شما عزیزان، بهویژه بانوان فعال در عرصه رسانه، یک امکان بزرگ به شمار میآید. در جریان خبر و تولید محتوا، شما میتوانید با سرمایهگذاری بر هنر عاطفه و هنر احساس، نقشآفرینی خبر را چند برابر کنید. خبری که صرفاً اطلاعرسانی است، با بهرهگیری درست از احساس، میتواند اثرگذار، جریانساز و ماندگار شود. این ظرفیت، ظرفیتی است که برادران از آن برخوردار نیستند، نه سرمایهاش را دارند و نه ابزار کاملش را.

خبرنگاری تنها یک فعالیت شغلی خشک نیست
امام جمعه مشهد مقدس گفت: با توجه به این نکته، باید تأکید کرد که شما بانوان میتوانید احساسات دینی را بهدرستی به کار بگیرید و از این ظرفیت در مسیر حق استفاده کنید. مسئله رسانه، خبرنگاری و خبرگزاری، علاوه بر مهارت فنی، نیازمند ذوق، سلیقه و انگیزه درونی است. این کار تنها یک فعالیت شغلی خشک نیست، بلکه نیازمند باور قلبی، جهتگیری الهی و انگیزه باطنی است. نکاتی که در این زمینه مطرح شد، ناظر به همین حقیقت است که فعالیت رسانهای، بهویژه برای بانوان، زمانی به اوج اثرگذاری میرسد که عقل، ایمان و احساس، در کنار هم و در مسیر صحیح قرار گیرند.
علمالهدی بیان کرد: از جمله میدانهایی که بانوان باید در آن محکم، جدی و با اعتمادبهنفس وارد شوند، میدان رسانه است. اگرچه میدان تربیت، میدانی تقریباً اختصاصی برای خواهران محسوب میشود، اما در عرصه رسانه نیز خواهران نقشی پررنگتر و اثرگذارتر دارند. شما باید موقعیت خود را در این میدان بهدرستی بشناسید، جایگاه شما از برادران بالاتر است و اثرگذاریتان نیز بیشتر است.
وی گفت: این مسئله فقط محدود به کشور ما یا شرایط انقلاب اسلامی نیست. اگر تاریخ رسانه و تحولات اجتماعی را در سایر کشورهای جهان نیز بررسی کنیم، خواهیم دید که در بسیاری از حرکتهای بزرگ اجتماعی، وقتی نوبت به رسانه رسیده، یک زن یا بانوی رسانهای نقشی تعیینکننده داشته است. در بسیاری از مواقع، نقش زن در این عرصه عمیقتر، مؤثرتر و کاملتر از مرد بوده است.
علمالهدی ادامه داد: البته طبیعی است که به دلیل اعتقادات دینی و ملاحظات شرعی، بانوان در برخی میادین منبع خبر با محدودیتهایی مواجه باشند و نتوانند در همه فضاها حضور مستقیم داشته باشند، اما این به معنای ضعف نیست. در جایی که خبر باید تنظیم، تحلیل و منتقل شود، بانوان از استعداد بالاتری برخوردارند. ضمن آنکه در مواردی که دسترسی مستقیم ممکن نیست، راههای دیگری برای درک، فهم و دریافت دقیق مسئله وجود دارد، راههایی که اصطلاحاً «مندوحه» محسوب میشود.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی افزود: از همین روست که مسئله نقش بانوان در رسانه، یک موضوع بسیار ارزشمند و سطحبالا است و خود بانوان باید به این جایگاه توجه جدی داشته باشند. دستگاهها و متولیان رسانه نیز به این حقیقت پی بردهاند و به همین دلیل در سالهای اخیر، تلاش میشود در حوزه خبرنگاری و رسانه، از ظرفیت خواهران بیشتر استفاده شود. این موضوع نه بهخاطر ملاحظات مالی، بلکه به دلیل اثرگذاری بالاتر خبری است که بانوان تولید میکنند، بهویژه در اخبار مکتوب و تحلیلی که انتقال عمیقتر پیام در آن اهمیت دارد. حتی در حوزه اخبار خارجی، بهویژه اخبار مرتبط با مظالم آمریکا و رژیم صهیونیستی، نقش بانوان در خبرنگاری و انتقال خبر، در بسیاری موارد، مؤثرتر از خبرنگاران مرد بوده و این یک واقعیت رسانهای است.
در ادامه، وی به مسائل اقتصادی مطرحشده در این نشست اشاره کرد و گفت: مشکلات اقتصادی کشور واقعیتی انکارناپذیر است. این مشکلات محدود به یک یا دو مسئله نیست و زندگی خانوادگی، معیشت، هزینهها و فشار اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. حتی در خود دولت و دستگاهها نیز با محدودیت منابع مواجه هستیم، بهگونهای که تصور اینکه مجموعهها بخواهند آگاهانه نیروها را تحت فشار قرار دهند، تصور درستی نیست.
علمالهدی با بیان اینکه در حوزه رسانه نیز باید میان فعالیت تشکیلاتی و فعالیت غیررسمی تفکیک قائل شد، بیان کرد: در جایی که رسانه دارای متولی و تشکیلات مشخص است، امکان پیگیری موضوع حقالزحمه و حمایت وجود دارد، اما در فضای رسانههای غیررسمی، بلاگری و فعالیتهای آزاد فضای مجازی، طبیعی است که مشکلات بیشتری وجود داشته باشد.
اهمیت تقویت تشکلهای رسانهای
وی گفت: راهحل اساسی در این زمینه، تقویت تشکل رسانهای است. اگر فعالیت خبرنگاری و رسانهای، چه در بخش خواهران و چه برادران، در قالب یک تشکل قوی ـ از جمله بسیج رسانه ـ ساماندهی شود، امکان پیگیری جمعی برای تأمین حقوق و حمایتها فراهم میشود. این موضوع نیازمند یک طرح مشخص است و هر اقدامی بدون طرح، به نتیجه نمیرسد، اگر طرحی ارائه شود، قطعاً امکان حمایت و اقدام هم وجود خواهد داشت.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی در ادامه با بیان اینکه در مسئله حجاب باید به یک نکته فقهی مهم توجه کرد، افزود: مخالفت با «حجاب اجباری» به این معنا که اجبار در اجرا وجود ندارد، از منظر شرعی قابل تحلیل است. ما در احکام شرعی، دو ساحت داریم: ساحت تشریع و ساحت اجرا. در ساحت تشریع، خداوند یک عمل را واجب اعلام میکند، اما در ساحت اجرا، اجبار افراد به انجام واجب، بر عهده انسانها نیست. همانطور که نماز واجب است، اما نمیتوان کسی را به خواندن نماز مجبور کرد، در مسئله حجاب نیز اجبار در اجرا معنا ندارد و حساب آن در نهایت با خداوند است.
مشهد شهر زیارتی و نه گردشگری است
امام جمعه مشهد مقدس تأکید کرد: تمام بحث ما با دوستانمان، با دولت و با مسئولان، حول یک محور اصلی است؛ مشهد و نوع حضوری که مردم در این شهر دارند. مشهد شهر گردشگر نیست، «مشهد شهر زائر است». ما در مشهد، اساساً دو اصطلاح «زائر و مجاور» را داریم، مجاور یعنی کسی که همسایه امام رضا(ع) است و زائر یعنی کسی که برای زیارت وارد این شهر میشود. ما در ادبیات مشهد، نه «شهروند گردشگر» داریم و نه «گردشگری شهری». کسی که به مشهد میآید، برای زیارت میآید. سالانه حدود ۲۳میلیون نفر در مشهد رفتوآمد دارند و تمام این جمعیت، با نیت زیارت وارد شهر میشوند. هیچکدام نمیگویند ما آمدهایم برای گردش و تفریح. افزون بر این زائر خارجی داریم که از خارج از کشور وارد میشوند.
وی ادامه داد: در مورد مطالبی که برخی خواهران درباره شخص بنده مطرح کردند و روایتهایی که از من شنیده میشود، باید توجه داشت که بهدلیل نوع فعالیتها، چه در سطح کشور و چه در سطح بینالمللی، حرکتهای کاملاً حسابشدهای علیه بنده انجام میگیرد. تهمت، دروغ، اهانت و فحاشی بخشی از این جریان است. حالا سؤال اینجاست: آیا دستگاه رسانهای باید روزی هزار پیام را پاسخ بدهد؟ طبیعتاً چنین چیزی ممکن نیست. اما ما راه راستیآزمایی را بسته نکردهایم، ما رسانه داریم، سایت داریم. هر خواهری، هر بانویی که مسئول رسانه است، اگر بخواهد صحت خبری را بررسی کند، کافی است با سایت یا رسانه ما تماس بگیرد، سؤال را مطرح کند و پاسخ دقیق را دریافت کند. مسیر راستیآزمایی روشن و در دسترس است.
نه مخالف مطلق حضور بانوان در ورزشگاه هستم و نه موافق مطلق
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در مورد مسئله ورود بانوان به ورزشگاهها، این بحث مربوط به چند سال پیش است، زمانی که آقای دکتر سجادی وزیر ورزش بودند. بنده صریحاً اعلام کردم که از نظر فقهی، هیچ مانعی برای ورود بانوان به ورزشگاه نمیبینم.
وی با بیان اینکه بحث اصلی بنده بحث شور و هیجان و انعکاس آن بود، تأکید کرد: بنده پیشنهاد دادم که در ورزشگاه، محل خاص و مستقلی برای بانوان در نظر گرفته شود، بهگونهای که مشرف بر مردان نباشند و هیجان و شور آنها به فضای مردان منتقل نشود. مردان در حالت شور و هیجان، رفتار و حرکات زنان را مشاهده نکنند. در همان فضای اختصاصی، اگر زنی فریاد بزند، کف بزند، شادی کند، این مسئله در همان محدوده باقی میماند، اما وقتی این هیجان منعکس میشود به فضای مردان، آنجا دیگر مسئله شرعی پیدا میکند.
امام جمعه مشهد مقدس ادامه داد: در آن زمان گفته شد که در استادیوم آزادی، محلی که برای مسئولان و شخصیتها در نظر گرفته شده، میتواند با شیشه و طراحی خاص، برای بانوان استفاده شود. قرار بر این شد که این کار انجام شود، اما عملاً انجام نشد. همین پیشنهاد را درباره ورزشگاه ثامن که در حال ساخت بود نیز از ابتدا مطرح کردم و بارها گفتم محلی برای بانوان طراحی کنید که مشرف به مردان نباشد که متأسفانه این کار هم انجام نشد.
علمالهدی تصریح کرد: نظر بنده روشن است: اگر زنان در کنار مردان بنشینند، چه با چادر و چه بیچادر و در نتیجه هیجان، فریاد، کف زدن و شادی آنها به مردان منتقل شود، این مسئله حرام و خلاف شرع است و جایز نیست. ما نمیگوییم بانوان وارد ورزشگاه نشوند، میگوییم شرایط شرعی ورود باید رعایت شود. اگر حرکت و هیجان بانوان در ورزشگاه به مردان منتقل شود، این مسئله حرام و خلاف شرع است. بنابراین نمیتوان چنین وضعیتی را پذیرفت. در حال حاضر، در ورزشگاه امام رضا(ع) نیز جایگاه مخصوص و مجزایی برای بانوان وجود ندارد و بخش بانوان بهگونهای طراحی شده که به بخش آقایان اشراف دارد و بنده صریحاً با این وضعیت مخالفم و عرض کردم که این کار درست نیست.
وی با بیان اینکه با چنین شرایطی، حضور بانوان در ورزشگاه اشکالی ندارد و این تمام نظر ما در این مسئله است، گفت: تأکید میکنم که بنده نه مطلقاً مخالف حضور بانوان در ورزشگاه هستم و نه مطلقاً موافق؛ نظر بنده مشروط است. اگر شرایط شرعی رعایت شود و جایگاه مناسبی برای بانوان طراحی شود، حضور آنها ایرادی ندارد. این موضع را بارها در زمان وزارت آقای دکتر سجادی هم مطرح کردم.
علمالهدی افزود: متأسفانه برخی افراد، روایتها را نصفهونیمه منتقل میکنند، یا ابتدای حرف را میگویند و انتهایش را حذف میکنند، یا برعکس. در حالی که موضع بنده همیشه همین بوده و هیچگاه مطلقگویی نکردهام. در عین حال، بنده تأکید دارم که طرفدار جدی ورزش قهرمانی هستم و معتقدم بدون ورزش قهرمانی، ورزش همگانی رشد نمیکند. این حرف بدون دلیل نیست. اخیراً مقام معظم رهبری نیز تصریح فرمودند که ورزش قهرمانی لازمه توسعه ورزش همگانی است.
علمالهدی افزود: در مورد ورزش بانوان نیز بنده موافقم و حتی رهبر معظم انقلاب هم موافق ورزش بانوان هستند، به شرط آنکه در مرئی و منظر مردان نباشد. آنجا که ورزش بانوان در معرض دید مردان قرار بگیرد، ما مخالفیم. در همین راستا، شهرداری و فضاها و امکانات ورزشی ویژه خانواده و بانوان را فراهم کرده است، همچنین اگر انشاءالله امکانش فراهم شود، پیست موتورسواری ویژه بانوان نیز باید راهاندازی شود تا خواهران بتوانند در فضای مناسب و ایمن فعالیت کنند. در چنین شرایطی، موتورسواری بانوان اشکالی ندارد، اما در معابر عمومی و خیابانها، از نظر فقهی حرام است و این حکم، فتوای صریح مقام معظم رهبری بهعنوان مرجع تقلید است.
امام جمعه مشهد مقدس بیان کرد: در موضوع حجاب، میخواهم فقط یک جمله اساسی عرض کنم: بدترین روش برخورد با مسئله حجاب، برخورد احساسی است، اینکه بهمحض دیدن یک دختر بیحجاب، با چهره درهم، رفتار تند، یا نفرتآمیز واکنش نشان دهیم، چه با گفتار بد و چه حتی بدون گفتار، کاملاً غلط است. برخورد احساسی در مسئله حجاب جواب نمیدهد.
وی افزود: باید اینگونه نگاه کنیم که با یک خواهر بیمار مواجه هستیم، همانطور که با یک بیمار با خشونت رفتار نمیکنیم، بلکه دلسوزانه و صمیمی برخورد میکنیم. در گفتار، در نوشتار، در مقالات و تحلیلها، وقتی میخواهیم از حجاب صحبت کنیم، باید منطقی، استدلالی و محترمانه سخن بگوییم. نباید بگوییم «انجام بده یا نده». باید با منطق بگوییم: شما یک زن با شخصیت، با کرامت انسانی و جایگاه والا هستید. جامعه باید محل صیانت و حفظ حرمت شما باشد، نه عرصهای برای نگاههای آلوده و غریزهمحور افراد هرزه.
علمالهدی ادامه داد: این رویکرد باید در نحوه حرف زدن، نحوه نوشتن و نحوه برخورد اجتماعی رعایت شود. هرچقدر از احساسات منفی فاصله بگیریم، اثر کلام ما بیشتر خواهد شد. متأسفانه یکی از مشکلاتی که در برخی تشکلهای عفاف و حجاب وجود دارد، همین برخورد غلط است. گاهی یک بانوی محجبه، با احساس برتری و حالت تقابل، به یک زن بیحجاب تذکر میدهد که این شیوه، نتیجه معکوس دارد و طرف مقابل را در موضع دفاعی قرار میدهد.
وی گفت: راه درست این است که ابتدا رابطه انسانی و عاطفی ایجاد شود، یک گفتوگوی دوستانه شکل بگیرد و بعد در حاشیه این ارتباط، بحث منطقی و آرام درباره حجاب مطرح شود. به همین دلیل پیشنهاد دادم طرح «کافه گفتوگو» در پارکها و فضاهای عمومی اجرا شود تا بانوان بتوانند در فضایی دوستانه بنشینند، صحبت کنند و تأثیرگذاری واقعی ایجاد شود. این نوع برخورد، دفاع منطقی و مؤثر از حجاب است.
انتهای پیام