کاهش صله ارحام؛ عامل مؤثر در سقوط جمعیت
گروه اجتماعی: معاون برنامه‌‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، عوامل مؤثر در سقوط جمعیت را توسعه شهرنشینی، افزایش باسوادی زنان، تغییر در سن ازدواج، تغییر در فرزندآوری، تقلیل در فرزندآوری، کاهش صله ارحام، تغییر در کارکرد خانواده و ... برشمرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، محمد اسحاقی، معاون برنامه‌‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز گذشته، 26 خرداد در نشست آموزشی رویکردهای دفتر سلامت جمیعت، خانواده و مدارس که در سالن همایش‌‌های هتل پارس مشهد برگزار شد، با تأکید بر اینکه اقتدارهای علمی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی در مسئله جمعیت تأثیرگذار هستند، گفت: از سال 85، در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطالعات جدی در راستای جمعیت ملی انجام شد اما فهم و درک مشترکی هنوز در این خصوص به‌وجود نیامده است.
مسائل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی؛ چالش‌های پیش‌روی جمعیت ایران
معاون برنامه‌‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه جمعیت کشور دچار تغییرات شده و چالش‌های پیش‌روی ما فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی است، افزود: طبق سیاستهای ارائه شده از سوی رهبر معظم انقلاب در سال 90، موضوع مهندسی ـ فرهنگی کشور در 33 جلسه مطرح شد و مطالعاتی عمیق در رابطه با جمعیت انجام گرفت.
وی به سخن امام(ره) در‌خصوص جمعیت ایران اشاره و بیان کرد: امام خمینی(ره) معتقد بودند «کشور ما با توجه به زیرساخت‌هایی که دارد می‌تواند 200 میلیون جمعیت داشته باشد»، همچنین رهبر معظم انقلاب نیز به 150 میلیون جمعیتی که بتواند خود را اداره کند، اشاره کرده‌‌اند.
معاون برنامه‌‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه نباید فرصت جمعیتی کشور را با سیاستهای غلط جمعیتی از دست بدهیم، اظهار کرد: راهبرد کلان نقشه مهندسی فرهنگی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلوگیری از کاهش نرخ باروری کل و ارتقای آن متناسب با آموزه‌های اسلامی، اقتضائات راهبردی کشور، مطالعات جمعیت شناختی، آمایش و پایش مستمر جمعیتی است.
30 سال آینده، جمعیت سالمند ایران بالای 24 درصد می‌شود
اسحاقی با اشاره به اینکه جمعیت سالمند ایران به 8 درصد رسیده است که در 30 سال آینده این رقم به بالای 24 درصد می‌رسد، بیان کرد: مهم‌ترین رکن در اجتماع در این راستا توجه به بنیان خانواده است از همین رو باید به خانواده بیش از بخش‌های دیگر توجه شود.
وی با بیان اینکه ایران میان کشورهای آسیایی با سقوط جمعیت روبه‌رو است و میان کشورهای اسلامی نیز نخستین کشور از لحاظ پائین‌ترین نرخ باروری پس از آلبانی است، اضافه کرد: اگر ایران در رابطه با جمعیت با چنین روندی به جلو حرکت کند، باید به اصلاح سیاستهای جمعیتی آن بیشتر توجه شود زیرا ایران در حال رفتن به‌سمت سالمندی است.
وی عوامل مؤثر در سقوط جمعیت را توسعه شهرنشینی، افزایش باسوادی زنان، توسعه اشتغال زنان، تغییر در سن ازدواج، تغییر در فرزندآوری، تقلیل در فرزندآوری، کاهش صله ارحام، تغییر در کارکرد خانواده و ... برشمرد و ادامه داد: همچنین در‌خصوص چالش‌های جمعیتی با بحران میزان باروری و تجدید نسل، کاهش حجم کل جمعیت ملی، بحران کاهش نیروی سن کار، بحران سالمندی جمعیت و افزایش مهاجرت‌های بین‌المللی و تغییرات هویتی و فرهنگی مواجه هستیم.
معاون برنامه‌‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، گرایش زنان به تحصیلات عالی را یکی از عوامل مؤثر در کاهش جمعیت عنوان کرد و افزود: این گرایش از 4.7 درصد در سال 65 به 20 درصد در سال 85 افزایش پیدا کرده است.
وی با تأکید بر اینکه باید با ایجاد تسهیلات ویژه برای زنان در محیط‌‌های کار و آموزشی از کمرنگ‌شدن نقش مادری و همسری آنها جلوگیری شود، اضافه کرد: باید در قوانین حمایتی بازنگری صورت گیرد و به‌عنوان مثال در دانشگاه‌ها با افزایش زمان تحصیل به زنان برای ادامه تحصیل و داشتن فرزند همزمان کمک شود.
اسحاقی به تغییر معنای زندگی، سبک زندگی و نگرش‌ها نسبت به ازدواج، فرزندآوری و جمعیت اشاره کرد و ادامه داد: جمعیت سالمند بالای 60 به 8.2 درصد رسیده است و در 30 سال آینده نیز به بالای 24 درصد می‌رسد که نباید از این موضوع غافل بود.
سبک زندگی صحیح و مدیریت جامع فرابخشی؛ راهکار ملی برای کاهش میزان باروری
معاون برنامه‌‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: فرهنگ‌سازی و تدوین سیاست‌ها، مقررات حمایتی و تشویقی برای دستیابی به نرخ باوری مناسب هستند، همچنین سبک زندگی صحیح، مدیریت جامع فرابخشی، آمایش مستمر جمعیتی در کشور و تدوین سیاستهای مهاجرتی از جمله راهکارهای ملی برای کاهش میزان باروری به‌شمار می‌روند.
وی با بیان اینکه در کوتاه‌مدت انفجار جمعیتی در کشورمان رخ نمی‌دهد، اظهار کرد: باید موانع پیش‌روی خانواده‌ها برای فرزندآوری برداشته شود که در این راستا نیاز است تبیین مشکلات بارداری با نگرش سلامت از سوی کارشناسان این حوزه صورت گیرد.
اسحاقی با تأکید بر اینکه در نظام سلامت همه متخصصان در‌خصوص تغییرات جمعیتی باید به میدان بیایند، بیان کرد: هدف سیاستهای جمعیتی، حفظ تعادل پویای ساختار کلی جمعیت است لذا تغییرات جمعیت باید به‌طور مداوم مطالعه شده و دورنمای تحولات جمعیتی ترسیم شود زیرا هر تولید، نوعی سرمایه محسوب می‌شود.
