رونمایی از نسخه خطی ۷۰۰ ساله کتاب «شرح التلویحات» سهروردی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از گنجینه رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد موسوی، دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی در مراسم رونمایی از نسخه خطی ۷۰۰ ساله کتاب «شرح التلویحات» سهروردی به تبیین نقش شیخ اشراق در سیر فلسفه اسلامی و امتداد آن تا دوران معاصر پرداخت و اظهار کرد: فلسفه با زیرساخت‌ها و مبانی معرفتی جهان بینی و اعتقادات یک تمدن و جامعه سر و کار دارد.

وی بیان کرد: شهاب‌الدین سهروردی یکی از درخشان‌ترین چهره‌های اندیشه و فرهنگ ایرانی است که ظهورش در صحنه حیات فلسفی و معنوی اسلامی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی ابراز کرد: کسی می‌تواند به درک حکمت‌الاشراق سهروردی دست یابد که هم در حکمت استدلالی و فلسفی و هم در علوم باطنی قوی و عالم باشد، زیرا خود شیخ اشراق معتقد است حقیقت حکمت‌الاشراق را از طریق رویت‌ و مشاهده‌ کسب کرده است.

موسوی شکست هیمنه ابن‌سینا در نقد آثارش را یکی از بزرگ‌ترین اقدامات شیخ اشراق دانست و گفت: فردی که در زمینه‌ای دارای عظمت باشد افرادی که در ادامه او بیایند صرفاً تقلید کننده هستند، اما سهروردی با نقد فلسفه ابن‌سینا این مسیر را هموار کرد.

وی همچنین جمع بین عقل، دین و شهود عرفانی را جمع کرد و راه و رسم سلوک عرفانی را آموزش داد و در نهایت ملاصدرا ادامه دهنده راه او قرار گرفت.

شرحی بر تلویحات

شهاب‌الدین یحیی‌ بن حبش سهروردی مشهور به شیخ اشراق با اندیشه خود تحولی در فلسفه به وجود آورد و بر اثر کوشش‌های علمی وی، حوزه‌های عرفان و فلسفه بسیار به هم نزدیک شد.

آثار و رسایل زیادی از سهروردی به زبان عربی و فارسی در موضوعات عرفان، فلسفه، تصوف، حکمت، اخلاق و ادبیات به یادگار مانده و  افکار و گرایشات فکری وی در کتاب حکمت‌الاشراق او به ظهور رسیده است.

از دیگر آثار او به کتب تلویحات، مقاومات، مطارحات، بستان‌القلوب یا روضه‌القلوب، آواز پرجبرئیل، پرتونامه، رساله الطیر، صفیر سیمرغ، عقل سرخ، لغت موران، المشارع و المطارحات، هیاکل‌النور، یزدان شناخت، لمحات و ... می‌توان اشاره کرد.

در گنجینه مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی رضوی قریب به 75 نسخه خطی از آثار شیخ اشراق وجود دارد که به زبان عربی و فارسی بوده و برخی از آن‌ها متن و گاها شرح و ترجمه آثار وی است.

یکی از قدیم‌ترین نسخ خطی مرتبط و وابسته به آثار شیخ اشراق که در کتابخانه آستان قدس نگه‌داری می‌شود کتاب «شرح التلويحات» عزالدوله سعد بن منصور بن سعدبن حسن‌بن هبه‌اللّه معروف به ابن كمونه (-683ق) است که در سال 667 هجری تألیف شده است.

این کتاب شرح و توضیح کتاب «التلویحات» شیخ اشراق به زبان عربی است که محتوای آن سه فن منطق، طبيعيات و الهيات است. عبدالرحمن بن محمود القرمى کاتب نسخه است که آن را به خط نسخ 25 سطرى در تعداد اوراق 336 برگ در سال 705 هجری قمری کتابت کرده است.

این نسخه به لحاظ قدمت و کهن بودن به عنوان یکی از نسخه بدل‌ها در تصحیحی که توسط نجف‌قلی حبیبی در سال 1387 انجام داده، مورد استفاده قرار گرفته و چاپ شده است.