فعالیت «مهدالرضا» از نگاه مرکز آموزش قرآن آستان قدس رضوی + فیلم

حجت‌الاسلام و‌المسلمین سیدمسعود میریان، رئیس مرکز قرآن آستان قدس رضوی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا گفت: از دهه هفتاد سنگ بنای این طرح نورانی با دو کلاس حدود بیست نفره در حرم حضرت رضا(ع) آغاز شد و بیست‌وهفت دوره از اجرای آن می‌گذرد. این کار به صورت آزمایشی از سوی احمدرضا محسنی از استادان قرآنی پایه‌گذاری شد و در معاونت تبلیغات حرم مطهر به مرور این طرح جای خود را باز کرد.

وی ادامه داد: با توجه به شیوه آموزشی فوق‌العاده خوبی که این طرح دارد، سرعت آن بسیار بالا بود و در سال‌های ابتدایی به مساجد مشهد و شهرستان‌های استان توسعه پیدا کرد تا اینکه در حدود بیستمین سال برگزاری مهدالرضا در 47 شهر و روستا اجرا می‌شد.

میریان تصریح کرد: در زمان تولیت حجت‌الاسلام رئیسی در آستان قدس مرکز قرآن کریم تأسیس شد و فعالیت‌های قرآنی آستان قدس نیز به دو بخش تقسیم شد؛ لذا فعالیت‌های متمرکز داخل حرم و آنچه که در حرم انجام می‌شود مثل تلاوت‌های اذانگاهی و محافل انس با قرآن و خدمات آموزشی که به زائران داده می‌شود به یک اداره واگذار شد و از سال 96 که مرکز قرآن تأسیس شد، فعالیت‌های خارج از حرم مطهر در سطح مشهد، کشور و حتی بین‌الملل را این مرکز پیگیری می‌کند.

مهدالرضا در 202 شهر و روستا شعبه دارد

وی افزود: از همان ابتدای تأسیس مرکز قرآن، مهدالرضا هم یکی از مأموریت‌های آن محسوب شد و ما تصمیم به ملی کردن مهدالرضا گرفتیم. تاکنون مهدالرضا بالغ بر 202 شهر و روستا شعبه دارد که مجموعاً 470 شعبه و بالغ بر 25 هزار قرآن‌آموز از این شیوه آموزشی استفاده می‌کنند.

میریان با اشاره به اینکه مهدالرضا بزرگترین شبکه آموزش قرآن به نونهالان کشور محسوب می‌شود، گفت: یک هزار و دویست کلاس در سراسر کشور و بیش از دو هزار مربی آماده به خدمت در آن حضور دارند که این مربیان به صورت چرخه‌ای هر سال برخی از آنها، به کار گرفته می‌شوند؛ مربیان باتجربه و توانمند و دوره‌دیده که حقیقتاً طی این مدت خروجی فوق‌العاده قابل لمس و مثبتی داشتند و اگر نبود این کیفیت کاری مربیان، امروز شاهد آن نبودیم که فقط در شهر مشهد 12 هزار قرآن‌آموز داریم.

رئیس مرکز قرآن آستان قدس رضوی تأکید کرد: این عده قرآن‌آموز طی 90 جلسه دوساعته در بازه زمانی هفت‌ونیم یا هشت‌ماهه یک روز در میان، روزی دو ساعت حاضر شده و روخوانی قرآن را فرا می‌گیرند و در کنار آن هفت جلد کتاب دارند و در این هفت جلد کتاب از مفاهیم و مسائل مرتبط با پیش‌دبستانی هست تا آیات و روایات کاربردی، آشنایی با رنگ‌ها و فصل‌ها و مسائل مختلف و همچنین با زندگی چهارده معصوم(ع) آشنا می‌شوند. با این تفاصیل اگر یک کودک پنج‌ساله وارد مهدالرضا شود حتی خیلی هم تیزهوش نباشد و خانواده او نیز همراهی نکنند، حداقل خروجی که از این کلاس‌ها می‌تواند داشته باشد این است که کلمه‌خوان می‌شود و اگر تیزهوش باشد و از همراهی خانواده نیز برخوردار باشد، هفت سوره پایانی قرآن را حفظ خواهد شد علاوه بر اینکه روخوانی او نیز با رعایت قواعد و صفات و احکام حروف، ارتقا پیدا خواهد کرد.

میریان در ادامه گفت: این کیفیت کار باعث شده است که مردم استقبال بی‌نظیری داشته باشند از برنامه‌های مهدالرضا تا جایی که شاید باورکردنی نباشد در دو ساعتی که سامانه برای ثبت‌نام باز می‌شود، ثانیه‌ای 80 هزار رکورد در درگاه ثبت‌نام می‌آید و در دو ساعت اول ظرفیت ما در مشهد تکمیل می‌شود، البته این استقبال مسبوق به سابقه است و ما آن زمان هم که ثبت‌نام اینترنتی نداشتیم، مردم از هشت صبح با ازدحام جلوی واحد ثبت‌نام، اقدام به ثبت‌نام دستی فرزندان خود می‌کردند.

پیشگامان قرآنی 1 و 2، طرحی در راستای روان‌خوانی قرآن

وی اظهار کرد: شکر خدا در سایر شهرها و نقاط کشور هم ما هر جا این طرح را اجرا کردیم و مربیان خودمان را اعزام کردیم و این شیوه آموزشی را به قرآن‌آموزانی که در آن شهرها هستند، ارائه کردیم با موفقیت روبه‌رو شدیم و خروجی قابل قبولی داشتیم. ما بچه‌هایی که در قالب این طرح آموزش دیده‌اند، رها نمی‌کنیم، چرا که برای مرکز از اهمیت بسزایی برخوردار است که آنها در مسیر قرآنی حفظ شوند.

میریان گفت: بلافاصله برای آنها در دوره تابستان همان سال تحصیلی، دوره‌هایی داریم با عنوان پیشگامان قرآنی که در دو مرحله پیشگامان یک و پیشگامان دو که در قالب این دوره آنهایی که می‌خواهند از روخوانی به روانخوانی روی بیاورند، در آنها شرکت می کنند که یکی از آنها ویژه تابستان است و دیگری ویژه سال تحصیلی است که پنجشنبه هر هفته برای آنها کلاس داریم و در نهایت روانخوانی می‌شود در طی این دو سالی که آنها دوره‌های مخصوص را گذرانده‌اند و بر این اساس در پایان این دوره‌ها، یک دانش‌آموز اول ابتدایی به راحتی و روان می‌تواند قرآن را بخواند.

شباب‌الرضا آماده‌سازی بچه‌ها برای ورود به عرصه تلاوت است

رئیس مرکز قرآن آستان قدس رضوی گفت: بعد از پایان یافتن این دوره، برنامه شباب‌الرضا این مرکز آغاز می‌شود که ویژه آماده‌سازی این بچه‌ها برای ورود به عرصه تلاوت و تقلیدی‌خوانی است که در آن از سبک اساتید تلاوت شامل عبدالباسط ، منشاوی و احمد شحات قطعاتی را به آنها می‌دهیم که این دوره هم حدود شش سال طول می‌کشد که 18 ترم است و هر سال 3 ترم  و اگر قرآن آموزی تا آخر این 18 ترم را بگذراند حتماً 10 جزء قرآن را حفظ خواهد بود و با مفاهیم این 10 جزء آشناست و قطعاً در شهر و ناحیه خودش یکی از قاریان ممتاز خواهد بود که البته این روند پیوست‌های خوبی هم شامل پویش‌ها، جشنواره‌ها و مسابقات مختلف را نیز در پی خواهد داشت و مثلاً ما مسابقه شوق تلاوت داریم که ویژه همین قرآن‌آموزانی است که خروجی شباب‌الرضا محسوب می‌شوند؛ توفیق این طرح بسیار بالاست تا آنجا که همین اواخر سه قاری که این دوره را گذرانده‌اند برای برپایی محافل قرآنی به پاکستان اعزام شدند و ما به نوعی این طرح را با اعزام این قاریان در عرصه بین‌المللی هم معرفی می‌کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش با توجه به فراگیری برنامه‌های مهدالرضا، فعالیت سایر مؤسسات آموزشی قرآن خصوصاً در مشهد دچار اشکال و چالش شده است و برخی از آنها به اجرای این طرح معترضند، آیا برای این منظور هم تدابیری اندیشیده شده است، گفت: این چالش را از همان سال 96  که مرکز قرآن تأسیس شد با دوستان مؤسسات قرآنی داشتیم که مدعی بودند چرا مشتریان مؤسسات ما را آستان قدس با اجرای این طرح به سمت خود جلب می‌کند؟ در پاسخ به این دوستان باید بگویم که مهدالرضا رایگان است و هیچ انتفاعی برای آستان قدس ندارد و حقوق مربی‌های آن را از محل یارانه‌های آستان قدس پرداخت می‌کنیم و هزینه‌ای هم که اخذ می‌شود ویژه اقلام آموزشی مثل لباس فرم و کیف و کوله و هفت جلد کتاب، بیمه مسئولیت و...است.

حجت‌الاسلام میریان افزود: با توجه به هزینه‌های بالای امر آموزش و مطالبات مؤسسات از باب شهریه‌های دوره‌های آموزشی، قطعاً مردم زیربار این هزینه‌ها نمی‌روند چرا که اغلب هم از حاشیه شهر بود و جزء افراد کم‌بضاعت محسوب می‌شوند و توانایی پرداختن این هزینه‌ها به مؤسسات را ندارند. البته این به آن معنا نیست که مؤسسات قرآنی هم به دنبال سوددهی و انتفاع اقتصادی هستند؛ اغلب کار فرهنگی و قرآنی انجام می‌دهند اما به هر حال هزینه‌های جاری این کار بالاست و مؤسسه برای اینکه بتوان روی پای خودش بایستد و هزینه‌های خودش را تأمین کند ناگزیر از دریافت این شهریه‌هاست.

مهدالرضا عرصه خدمت قرآنی به طبقه محروم جامعه است

وی گفت: در چنین اوضاعی مهدالرضا در اصل خدمتی قرآنی را به طبقه محروم جامعه ارائه می‌کند و البته سعی بر آن داشتیم حتی‌المقدور نزدیک به هیچ مؤسسه قرآنی شعبه نداشته باشیم یعنی حتی اگر مساجد محله فضایی را در اختیار  مؤسسات قرآنی قرار داده باشد، ما ورودی به چنین مکان هایی نداشته و نخواهیم داشت.

میریان در پایان گفت: با این وجود تاکنون دو بار با اتحادیه مؤسسات و تشکل های قرآنی استان خراسان رضوی مکاتبه داشتیم مبنی بر عقد یک تفاهم همکاری  که حتی مؤسسات قرآنی بخشی از فضای آموزشی خودشان را در اختیار مهدالرضا قرار بدهند و ثبت‌نام محلات را هم از طریق آنها به انجان برسانیم و حقوق مربیان قرآن مؤسسات را هم به این واسطه از محل همان یارانه های آستان قدس پرداخت کنیم ضمن آنکه ما آمادگی آن را نیز داریم که اجاره مکانی را که مؤسسات در اختیار ما قرار می دهند را نیز پرداخت کنیم و در اصل در قالب یک هم افزایی و مساعدت از آنجا که هدف و آرمان هر کدام از ما، اعتلا و فراگیری امر آموزش قرآن است، حرکت مؤثری صورت گیرد که تاکنون پاسخی از سوی اتحادیه دریافت نکرده‌ایم.