طرح صیانت از میراث حوزه علمیه خراسان رونمایی شد

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از آستان‌نیوز، حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان، در برنامه طرح فراهم‌آوری و صیانت از میراث علمی حوزه علمیه خراسان که در ورودی تالار قدس کتابخانه رضوی برگزار شد، گفت: احساس هویت داشتن یکی از مهمترین مسائلی است که برای بقاء هر مجموعه ضرورت دارد.

وی اظهار کرد: آن روزی که احساس هویت در یک مجموعه از بین رفت آن مجموعه رو به فروپاشی می‌رود، لذا امت‌ها، ملت‌ها و کشورها برای اینکه بتوانند خودشان را مستقل نگه دارند به مسئله هویت تاکید می‌کنند و کسانی‌که می‌خواهند آنان را از پا درآورند به دنبال دور کردن آن از هویتشان هستند. در این خصوص می‌توان به تاریخی از دوران حضور انگلیس در ایران اشاره کرد که با تمام قدرت در راستای هویت‌زدایی از مردم ایران تلاش کرد.

 مدیر حوزه علمیه خراسان افزود: قدرت‌های غربی همیشه به دنبال آن هستند تا هویت اسلامی مسلمانان را از آنها بگیرند و زمانی که این هویت کمرنگ شوند آنها به اهداف خود می‌رسند و خود تحقیری‌هایی که در بین قشری از مردم رخ داده است نمونه بارزی از دور شدن از هویت است.

خیاط، نسخه‌های خطی به جای مانده از قرون مختلف را بخشی از هویت دینی و ملی خواند و گفت: سال‌ها تلاش شد تا از قرآن اصالت‌زدایی کنند، اما وجود نسخه قرآن مربوط به قرن اول خود اصالت‌بخش است و این میراث مکتوب در جهت هویت‌بخشی است و معرفی این میراث در قالب‌های مختلف نوعی آشنایی جامعه با هویت خود است و برای حفظ این میراث برای جمع‌آوری این آثار از مدارس قدیمی حوزوی اعلام آمادگی می‌کنیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نیز اظهار کرد: گردآوری و فراهم‌آوری و صیانت و نگهداری از منابع میراثی بخشی از وظایف این سازمان است که در راستای آن به ایجاد مخازن نگهداری آثار با وسعت 9 هزار متر مربع اقدام شده است.

وی، مرمت آثار و قرار دادن در دسترس محقق و احیای آثار با پژوهش در آن را از دیگر اقدامات انجام شده توصیف کرد و گفت: در این راستا تاکنون بیش از 20 هزار نسخه خطی برای تسهیل دسترسی پژوهشگران بر روی سایت کتابخانه دیجیتال رضوی قرار گرفته که این آمار در آینده نزدیک به 50 هزار نسخه خواهد رسید.

ابوالفضل حسن‌آبادی، مدیر مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، نیز تصریح کرد: حفظ میراث شیعه و جهان اسلام دغدغه‌ای که است باعث جمع شدن منابع ارزشمند از قرون اولیه اسلام تا کنون کتابخانه آستان قدس رضوی شده است. بحث نگهداری امانی نسخه‌های خطی نیز یکی از اقدامات خوبی است که در زمینه حفظ میراث حوزه علمیه خراسان به انجام رسیده است.

وی ادامه داد: مدرسه علمیه امام صادق(ع) طبس، مدرسه علمیه گلشن نیشابور، مدرسه امام صادق(ع) چالوس از جمله مدارسی است که در خصوص نگهداری امانی کتب آن اقدام شده و بیش از 1340 نسخه خطی و 1437 نسخه چاپ سنگی را در اختیار مرکز نسخ خطی قرار داده که نسبت به سازماندهی، نگهداری و انتشار آن اقدام صورت گرفته است.

حسن‌آبادی تصریح کرد: از سال گذشته ضمن جمع‌آوری میراث حوزه علمیه خراسان نسبت به پویاسازی کتابخانه‌های علمیه مدارس فعالیت‌هایی انجام و در این راستا تا کنون بیش از 282 نسخه خطی و 1400 چاپ سنگی از این مدارس جمع‌آوری شده است.

وی گفت: کتب خطی امانی مدرسه علمیه هراتی تربت حیدریه، مدرسه علمیه اهل بیت (ع) و فخریه سبزوار، مدرسه سلیمانیه مشهد، مدرسه نورالزهرا و مدرسه علمیه جعفریه زهان از این جمله است و بعد از انتقال نسخه‌ها موضوعات جدید پژوهشی استخراج می‌شوند. 

در میان نسخه‌های خطی جمع‌آوری شده از مدارس مختلف حوزه‌های علمیه آثاری ارزشمند به چشم می‌خورد که تعدادی از آن طی مراسم سه شنبه‌های فرهنگی معرفی و رونمایی شدند.

«ذکری الشیعه فی احکام الشریعه» اثر محمدبن مکی معروف به شهید اول (734- 786ق) که به خط نسخ در سال 883 ق توسط احمد بن علی بن حیدر کتابت شده یکی از این آثار است که از مدرسه علمیه سلمانیه با قدمت 562 سال به مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی رسیده است.

«ارشاد الاذهان الی حکام الایمان» به زبان عربی اثر علامه حلی (648- 726 ق) کتابت شده به خط نسخ در سال 905 توسط رستم بن محمد مدرسه که با 440 سال قدمت از مدرسه علمیه فخریه سبزوار در آرشیو نسخ خطی کتابخانه مرکزی رضوی قرار گرفته است.

همچنین «تهذیب الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام» به زبان عربی اثر محمدبن حسن شیخ طوسی (385-460ق) به خط نسخ که در قرن 11 ق کتابت شده، دیگر اثری است که از مدرسه علمیه هراتی تربت حیدریه منتقل شده است.