تمسک به عترت؛ ضرورتی در بهره‌مندی صحیح از آیات قرآن
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه هدایت از مهم‌ترین اهداف زندگی است، گفت: قرآن بر این موضوع تأکید کرده که برای استفاده صحیح از آیات و پیشگیری از اشتباه و به دست آمدن مطلب چنانکه حق است، باید به عترت توجه داشت و از آن غفلت نکرد.
آیت‌الله سیدجعفر سیدان، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه خراسان در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با قرائت آیه 9 سوره اسرا که خداوند می‌فرماید: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ...؛ بی‌تردید این قرآن به استوارترین آیین هدایت می‌کند»، اظهار کرد: در دوران زندگی انسان هدف‌هایی که قشرها و طبقات مختلف تعیین می‌کنند، متفاوت است، همانطور که در آیه 4 سوره لیل خداوند فرموده است: «إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى؛ سعی و تلاش شما مختلف است»؛ برخی هدف‌شان رسیدن به ثروت مادی و پول است، برخی قدرت، بعضی شهرت و برخی رسیدن به خواسته‌های نفسانی را هدف قرار می‌دهند، عده‌ای نیز با هدف‌های علمی کوشا هستند و می‌خواهند طبیب متخصص شوند.
وی بیان کرد: هدایت از مهم‌ترین اهداف زندگی است، اینکه انسان دریابد حق و باطل چیست، حق را تبعیت کند و باطل را رها کند، همچنین حق را ترویج و باطل را ابطال کند. اگر چیزی حق باشد و انسان براساس آن حرکت کند، نتیجه ثابت و مثبت است، اما اگر چیزی باطل باشد و براساس آن حرکت کند، نتیجه باطل است، همچون دانه تلخ و شیرین بادام که هر کدام در ارتباط با سنخ خود نتیجه می‌دهد.
شناخت حق، تبعیت و نشر آن، مهم‌ترین مسئله است
سیدان ادامه داد: هدایت و شناخت حق، تبعیت از حق و نشر آن، مهم‌ترین مسئله است. حضرت صادق(ع) می‌فرماید: «مَن تَعَلَّمَ العِلمَ و عَمِلَ بِهِ و عَلَّمَ للّه، دُعِيَ في مَلَكوتِ السَّماواتِ عَظيما...؛ هر كه براى خدا علم بياموزد و به آن عمل كند و به ديگران آموزش دهد، در ملكوت آسمان‌ها به بزرگى ياد شود»، لذا شأن قرآن، هدایت «هُدًى لِلنَّاسِ» و «هُدى لِّلمُتَّقِينَ» است و «يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ ... به راهی که استوارتر است هدایت می‌کند.»
وی تصریح کرد: قرآن بر این موضوع تأکید کرده که برای استفاده صحیح از قرآن و پیشگیری از به وجود آمدن اشتباه و به دست آمدن مطلب چنانکه حق است، باید به عترت توجه داشت و از آن غفلت نکرد. از جمله در آیه 49 سوره عنکبوت آمده است: «بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ؛ بلکه این قرآن آیات روشن الهی است در لوح سینه آنان که (از خدا نور) علم و دانش یافتند و آیات ما را جز مردم ستمکار انکار نکنند.» بخشی از آیات که آیات محکمه است، روشن است، اما بسیاری از آیات قرآن خود به خود روشن نیست و جای تأمل دارد و سازگاری برخی آیات با دیگر آیات را باید از عترت فهمید.
این عالم دینی اظهار کرد: در یک بررسی دریافتم 14 حدیث داریم که ائمه(ع) می‌فرمایند: «إِيَّانَا عَنَى خَاصَّةً» بدین معنی که اولوالعلم ما هستیم و از ما نباید غفلت شود، چنانکه در حدیث قطعی، مشهور، متواتر و مورد قبول تمامی گروه‌های مسلمین «إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ؛ همانا من دو چيز گرانبها در ميان شما مى‌گذارم كه اگر شما بر آن دو چنگ بزنيد هرگز گمراه نخواهيد شد، بعد از من يكى كتاب خدا و ديگرى فرزندان من است، اين دو از هم جدا نمی‌شوند تا اينكه بر من وارد شوند در كنار حوض» آمده است.
سیدان ادامه داد: بنابراین رسیدن به هدایت اهم مسائل است و فرد باید میزان کارش را قرآن همراه با عترت قرار دهد و ببیند در مسائل توحیدی، اخلاقی و رفتاری قرآن چه گفته و عترت چه کرده است. در آیه 44 سوره نحل خداوند فرموده است: «... وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ...؛ اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم، تا براى مردم آنچه را به سوى ايشان نازل شده است توضيح دهى». «لِتُبَيِّنَ» در این آیه بدین معناست که خودشان نمی‌توانند بفهمند، تو باید برایشان بیان کنی، بنابراین قرآن هم به غیر خود ارجاع و به این موضوع توجه داده است.
وی در پایان با بیان اینکه آیات مشکله را با بیان معصومین(ع) می‌توان به‌خوبی دریافت گفت: وقتی بیان اینها را در کنار قرآن قرار دهی، مطلب روشن می‌شود. گویا ما فقط خواندن قرآن را یاد گرفته‌ایم و برخی حتی همان خواندن را هم بلد نیستند، اما برخی قرآن را می‌خوانند، آن را متوجه می‌شوند و به آن عمل نیز می‌کنند، در حالی‌که عده‌ای قرآن را می‌خوانند و آن را می‌فهمند، اما به آن عمل نمی‌کنند.
انتهای پیام
