منفی‌ شدن رشد جمعیت پیامد توسعه فردمحور است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، غلامرضا حسنی، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی در نشست «آسیب‌های نوپدید خانواده» که در محل سازمان مرکزی جهاددانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد اظهار کرد: یکی از آسیب‌های نوپدید آینده تنهایی است، زیرا این مسئله در جامعه در حال فراگیری است و 9 میلیون نفر در انگلیس تقاضای وزارت تنهایی کرده‌اند، همچنین افرادی در ژاپن هستند که هزینه پرداخت می‌کنند تا مدت کوتاهی با خانواده و افراد دیگری زندگی کنند و مدت کوتاهی از تنهایی رهایی یابند و 40 درصد کودکان در اروپا با والدین خود زندگی نمی‌کنند و به صورت فرزندخوانده هستند که با توجه به این آمار متوجه می‌شویم آسیب امروز تنها کودکان طلاق نیستند و 70 درصد کسانی‌که در اروپا به 50 سالگی می‌رسند حداق یک‌بار جدایی را تجربه کرده‌اند.  

 

عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه فردوسی بیان کرد: بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی در جامعه خانواده و ازدواج حقی طبیعی از نظر اعتقادی است، زیرا خداوند موجودات را به صورت زوج آفریده است، بنابراین ایجاد شرایط ازدواج یکی از وظایف ذاتی نظام جمهوری اسلامی است و باید شرایط خوبی را برای ایجاد تعهد ازدواج در میان جوانان پدید آورد، خانواده از منظر ملی برای ایران برند است و باید بتوانیم برای این برند ملی تلاش کنیم. 

 

وی ادامه داد: برای این شرایطی که در خصوص ازدواج وجود دارد، سه سطح تحلیل مطرح است که شامل سطوح ساختاری، نهایی و عاملیتی است، در سطح سوم گروه هدف به 4 تا 5 دسته تقسیم می‌شود: گروه اول گروهی هستند که در سن ازدواج قرار ندارند، گروه دوم گروهی هستند که در سن ازدواج هستند، اما ازدواج نکرده‌اند و سومین گروه، آنهایی هستند که ازدواج کرده‌اند، اما در استحکام خانواده مشکل دارند، چهارمین دسته نیز افرادی هستند که ازدواج کرده و از استحکام خوبی برخوردار هستند، اما در توسعه و فرزندآوری دچار مشکل شده‌ و آخرین دسته هم افرادی هستند که در تعالی خانواده دچار چالش شده‌اند. 

 

حسنی در خصوص تحلیل ساختاری گفت: مادران با خداوند در امر پدیدآوردن انسان بهتر، مشارکت دارند و والدین هم در خصوص تربیت با قسمتی از تربیت خداوند همسو می‌شوند. اولین انحراف جامعه بشری دوقطبی کردن زن و مشاغل زنان است، زیرا توسط نظام توسعه میان مادری و اشتغال مادران انحراف شکل گرفته و ساختار جدیدی را به وجود آورده که  آن ساختار بر این باور است که نقش مادر در تربیت فرزندان بیشتر از حضور و نقش آنها در خانواده اهمیت دارد، بنابراین برخی جامعه‌شناسان معتقدند تا زمانی‌که توسعه فردمحور است، نظام خانواده مورد تهدید است و باید برای این امر راه‌حل دیگری بیابیم و ساختار توسعه را تغییر دهیم. 

 

رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: باتوجه به شرایطی که در جامعه پدید آمده است، قبل از انجام هر اقدامی باید به این نکته توجه کنیم که با انجام آن کار نظام خانواده مورد تهدید واقع نشود و آسیبی به آن وارد نگردد، به عنوان مثال هنگامی که قرار است سود بانکی به 23 درصد افزایش پیداکند، باید مسئولان تمامی جوانب آن را بسنجند و اگر این امر به تحکیم، ایجاد و تعالی خانواده خللی وارد نمی‌کرد، آن امر را دستور کار خود قرار دهند و اگر طی بررسی متوجه شدند که این امر برای خانواده تهدید محسوب می‌شود، از انجام آن صرف‌ نظر کنند. لذا در چنین شرایطی توسعه خانواده‌محور شکل می‌گیرد و توسعه فردی کمرنگ می‌شود. 

 

 

وی بیان کرد: پیامد توسعه فردمحور، منفی‌شدن رشد جمعیت است، زیرا توسعه فردمحور در رشد جمعیت تأثیر گذاشته و باعث پدید آمدن تهدید بزرگی برای خانواده شده است، به عنوان مثال به‌ازای هر 211 سالمند در ژاپن، 100 کودک وجود دارد و این امر باعث کاهش رشد جمعیت آنها شده است و این امر به این دلیل است که ژاپن تأکید بسیاری بر نظام توسعه دارد. در گذشته سه عامل مرگ‌ومیر، موالید و مهاجرت درمیزان جمعیت تأثیرگذار بوده، اما امروزه عامل چهارم پویایی جمعیت هم به آن اضافه شده است و عامل مهمی محسوب می‌شود، بنابراین موارد ساختار جهانی که در این خصوص تغییر کرده است، ایران هم دچار تغییر شده و آسیب‌هایی را استان‌ها و شهرهای مرکزی در خود جای داده است.

 

حسنی افزود: یکی دیگر از آسیب‌های حوزه خانواده در خصوص بالارفتن سن ازدواج است که باعث پدیدآمدن آسیب نوپدید شکاف بین بلوغ جنسی و بلوغ اجتماعی شده و این موضوع به آن معنا است که بر اثر گسترش ارتباطات و فناوری‌ها نسل‌های جدید از مسائل جنسی بیشتر باخبر شدند و آگاهی بیشتری یافتند، اما به لحاظ اشتغال و آمادگی ازدواج بلوغ اجتماعی به تأخیر افتاده و سن ازدواج بالا رفته است و با توجه به این اوامر نهاد خانواده برای شکل‌گیری نیازمند درآمد است و تا انسان‌ها از اشتغال مطلوبی برخوردار نباشند، نهاد خانواده شکل نخواهد گرفت و مشکلات اقتصادی در این امور بسیار تأثیر گذاشته است.

 

این عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه فردوسی اظهار کرد: یکی دیگر از مشکلات حوزه خانواده، جدایی مسئله فرزندآوری از ازدواج است، زیرا امروزه در اروپا 40 درصد از نوزادان خارج از قالب ازدواج به دنیا می‌آیند و بر اساس اعتقادات ما حرام‌زاده هستند و سقط جنین بسیاری رواج یافته و این امر باعث شده است که جهان از معنویت فاصله بگیرد و در حوزه‌های مختلف اعتقادی، اخلاقی و فرهنگی دچار تغییر شود، زیرا رهایی فرزندان از دامن مادر، چالش‌ها و مشکلات متعددی را پدید خواهد آورد. 

 

 

وی ادامه داد: هنگامی‌که رشد جمعیت کاهش می‌یابد، ضرایب مالیاتی افزایش یافته و جوانان باید مالیات بیشتری پرداخت کنند، به عنوان مثال افراد در ژاپن به علت پیری جمعیت، حدود 50 درصد از درآمد خود را مالیات می‌دهند تا دولت بتواند حقوق بازنشستگی سالمندان را پرداخت کند، بنابراین باید هوشیار باشیم تا بتوانیم تغییر مناسبی در ایران ایجاد و این مشکلات را رفع کنیم. 

 

حسنی در خصوص بصیرت‌افزایی گفت: بصیرت‌افزایی و تبیین چنین مواردی بسیار مورد اهمیت است، زیرا یکی از اهداف دین هم روشنگری و بصیرت‌افزایی است و اگر کسی در این خصوص آگاهی داشته باشد، دچار مشکل نمی‌شود. خداوند در آیه 18 سوره زمر فرموده است: « الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ؛ آن بندگانی که سخن بشنوند و به نیکوتر آن عمل کنند، آنان هستند که خدا آنها را (به لطف خاص خود) هدایت فرموده و هم آنان به حقیقت خردمندان عالمند.»، بنابراین تبیین مشکلات نوپدید خانواده اهمیت بسیاری دارد.