امام جمعه گناباد:
اخلاق پژوهشی به‌عنوان یک فرهنگ دینی در بین محققان نهادینه شود
گروه معارف: امام جمعه گناباد به اتهام‌هایی که برخی کشورها به پژوهش‌های ایرانی وارد کرده‌اند، اشاره و اظهار کرد: برای تداوم پیشرفت در این مسیر، استادان و پژوهشگران باید با نظارت خود تلاش کنند تا اخلاق پژوهشی بیش از پیش به عنوان یک فرهنگ دینی در بین محققان نهادینه شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام حسن صادقی‌نسب، امام جمعه گناباد، صبح امروز، 14 آبان‌ماه در کارگاه اخلاق در انتشار آثار پژوهشی دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی شمال شرق کشور که در دانشگاه علوم پزشکی گناباد برگزار شد، با اشاره به برخی از آیات قرآن کریم و روایت‌های دینی، گفت: پژوهش در اسلام یک عبادت است که نشانه‌های آن را می‌توان در اشاره‌های متعدد قرآن کریم به مسئله تعقل، خردورزی و تفکر یافت.
وی افزود: با توجه به اینکه پژوهش یک عبادت محسوب می‌شود، آداب خاص خود را نیز می‌طلبد که یکی از مهم‌ترین این آداب، رعایت اخلاق پژوهشی است.
مؤلفه‌های اخلاق پژوهشی
مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی گناباد، اظهار کرد: رازداری، زیان نداشتن، آسیب به دیگران و امانت‌داری در پژوهش از جمله مؤلفه‌های اخلاق پژوهشی است.
حجت‌الاسلام صادقی‌نسب گفت: اگر امانت‌داری رعایت نشود و تقطیع نادرست در پژوهش‌ها انجام شود، ممکن است موجب انتقال نادرست و حتی برعکس مطلب شود که از اخلاق اسلامی به دور است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سرقت‌های علمی اشاره کرد و افزود: همان‌طور که سرقت اموال در تمام دنیا به عنوان یک عمل زننده محسوب می‌شود و ناپسند و محکوم است، سرقت علمی نیز همین گونه است.
نهادینه شدن اخلاق پژوهشی در بین محققان
حجت‌الاسلام صادقی‌نسب با تقدیر از نقش محققان، دانشمندان و استادان در پیشرفت‌های علمی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایجاد شده است، به اتهام‌هایی که برخی کشورها به پژوهش‌های ایرانی وارد کرده‌اند، اشاره و اظهار کرد: برای تداوم پیشرفت در این مسیر، استادان و پژوهشگران باید با نظارت خود تلاش کنند تا اخلاق پژوهشی بیش از پیش به عنوان یک فرهنگ دینی در بین محققان نهادینه شود.
رضا احمدی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی گناباد هم در ابتدای این کارگاه با گرامیداشت شهدای کربلا گفت: امر به معروف و نهی از منکر، فلسفه قیام امام حسین(ع) است و رعایت اخلاق در جامعه نیز یکی از مصادیق آن است.
وی گفت: هر جامعه‌ای برای توسعه و پیشرفت نیازمند یک سری زیرساخت‌ها و شاخص‌ها است که تحقیق و پژوهش یکی از شاخص‌های مهم در این زمینه به شمار می‌رود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گناباد تصریح کرد: باید در کارهای تحقیقاتی و پژوهشی به سمت کاربردی کردن آن‌ها برویم تا نتیجه آن بتواند در برآوردن احتیاج‌های جامعه و در نتیجه پیشرفت کشور مؤثر باشد.
احمدی با تعریف اخلاق حرفه‌ای گفت: هر حرفه، اصول و قواعدی برای بررسی عملکرد خودش دارد که پژوهش نیز از این قاعده مستثنی نیست و یکی از قواعد آن، اخلاق در پژوهش است.
رعایت اخلاق در پژوهش؛ ضامنی برای سلامت فرآیند پژوهش
رئیس کمیته منطقه‌ای اخلاق در پژوهش دانشگاه با تأکید بر رعایت اخلاق و حفظ احترام متقابل در پژوهش گفت: مهم است که یک جامعه علمی قرار بگذارند تا مجموعه‌ای از آداب و اصول اخلاقی را در فرآیند استفاده، تولید و نشر دانش رعایت کنند تا این رفتار به عنوان سرمایه‌ای عظیم ضامن سلامت و استواری فرآیند تولید، اشتراک و نشر پژوهش باشد.
احمدی اظهار کرد: نهادینه شدن این رفتار و رعایت اخلاق در پژوهش، موجب اعتماد پژوهشگران به یکدیگر و در نتیجه اعتماد جامعه به اصالت و درستی یافته‌های پژوهشی می‌شود که می‌توان پایه‌های پیشرفت و پویایی جامعه را بر آن استوار کرد.
الزامات رعایت اخلاق در پژوهش
وی به برخی از الزامات رعایت اخلاق در پژوهش اشاره کرد و افزود: مراقبت از عدم آسیب‌رسانی به جامعه مورد مطالعه در سیر پژوهش، ذکر منابع مورد استفاده و نیز رعایت صداقت در انتشار نتایج به‌دست آمده در پژوهش‌ها از مهم‌ترین موارد رعایت اخلاق در پژوهش است.
یادآور می‌شود، اولین کارگاه اخلاق در انتشار آثار پژوهشی دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی شمال شرق کشور با حضور معاونان و مدیران پژوهشی، سردبیران نشریات، رؤسا و دبیران کمیته‌های اخلاق در پژوهش دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، بجنورد، بیرجند، گناباد، سبزوار، تربت‌حیدریه و نیشابور با همکاری کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های زیست پزشکی کشور در سالن ابن سینای دانشگاه علوم پزشکی گناباد برگزار شد.
وی افزود: با توجه به اینکه پژوهش یک عبادت محسوب می‌شود، آداب خاص خود را نیز می‌طلبد که یکی از مهم‌ترین این آداب، رعایت اخلاق پژوهشی است.
مؤلفه‌های اخلاق پژوهشی
مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی گناباد، اظهار کرد: رازداری، زیان نداشتن، آسیب به دیگران و امانت‌داری در پژوهش از جمله مؤلفه‌های اخلاق پژوهشی است.
حجت‌الاسلام صادقی‌نسب گفت: اگر امانت‌داری رعایت نشود و تقطیع نادرست در پژوهش‌ها انجام شود، ممکن است موجب انتقال نادرست و حتی برعکس مطلب شود که از اخلاق اسلامی به دور است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سرقت‌های علمی اشاره کرد و افزود: همان‌طور که سرقت اموال در تمام دنیا به عنوان یک عمل زننده محسوب می‌شود و ناپسند و محکوم است، سرقت علمی نیز همین گونه است.
نهادینه شدن اخلاق پژوهشی در بین محققان
حجت‌الاسلام صادقی‌نسب با تقدیر از نقش محققان، دانشمندان و استادان در پیشرفت‌های علمی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایجاد شده است، به اتهام‌هایی که برخی کشورها به پژوهش‌های ایرانی وارد کرده‌اند، اشاره و اظهار کرد: برای تداوم پیشرفت در این مسیر، استادان و پژوهشگران باید با نظارت خود تلاش کنند تا اخلاق پژوهشی بیش از پیش به عنوان یک فرهنگ دینی در بین محققان نهادینه شود.
رضا احمدی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی گناباد هم در ابتدای این کارگاه با گرامیداشت شهدای کربلا گفت: امر به معروف و نهی از منکر، فلسفه قیام امام حسین(ع) است و رعایت اخلاق در جامعه نیز یکی از مصادیق آن است.
وی گفت: هر جامعه‌ای برای توسعه و پیشرفت نیازمند یک سری زیرساخت‌ها و شاخص‌ها است که تحقیق و پژوهش یکی از شاخص‌های مهم در این زمینه به شمار می‌رود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گناباد تصریح کرد: باید در کارهای تحقیقاتی و پژوهشی به سمت کاربردی کردن آن‌ها برویم تا نتیجه آن بتواند در برآوردن احتیاج‌های جامعه و در نتیجه پیشرفت کشور مؤثر باشد.
احمدی با تعریف اخلاق حرفه‌ای گفت: هر حرفه، اصول و قواعدی برای بررسی عملکرد خودش دارد که پژوهش نیز از این قاعده مستثنی نیست و یکی از قواعد آن، اخلاق در پژوهش است.
رعایت اخلاق در پژوهش؛ ضامنی برای سلامت فرآیند پژوهش
رئیس کمیته منطقه‌ای اخلاق در پژوهش دانشگاه با تأکید بر رعایت اخلاق و حفظ احترام متقابل در پژوهش گفت: مهم است که یک جامعه علمی قرار بگذارند تا مجموعه‌ای از آداب و اصول اخلاقی را در فرآیند استفاده، تولید و نشر دانش رعایت کنند تا این رفتار به عنوان سرمایه‌ای عظیم ضامن سلامت و استواری فرآیند تولید، اشتراک و نشر پژوهش باشد.
احمدی اظهار کرد: نهادینه شدن این رفتار و رعایت اخلاق در پژوهش، موجب اعتماد پژوهشگران به یکدیگر و در نتیجه اعتماد جامعه به اصالت و درستی یافته‌های پژوهشی می‌شود که می‌توان پایه‌های پیشرفت و پویایی جامعه را بر آن استوار کرد.
الزامات رعایت اخلاق در پژوهش
وی به برخی از الزامات رعایت اخلاق در پژوهش اشاره کرد و افزود: مراقبت از عدم آسیب‌رسانی به جامعه مورد مطالعه در سیر پژوهش، ذکر منابع مورد استفاده و نیز رعایت صداقت در انتشار نتایج به‌دست آمده در پژوهش‌ها از مهم‌ترین موارد رعایت اخلاق در پژوهش است.
یادآور می‌شود، اولین کارگاه اخلاق در انتشار آثار پژوهشی دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی شمال شرق کشور با حضور معاونان و مدیران پژوهشی، سردبیران نشریات، رؤسا و دبیران کمیته‌های اخلاق در پژوهش دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، بجنورد، بیرجند، گناباد، سبزوار، تربت‌حیدریه و نیشابور با همکاری کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های زیست پزشکی کشور در سالن ابن سینای دانشگاه علوم پزشکی گناباد برگزار شد.
