اربعین، نماد تضادها و تقابل‌هایی چون حق و باطل است
دبیر علمی همایش ملی «مطالعات اربعین گذشته، حال و آینده» گفت: همواره اربعین حسینی نماد تضاد و تقابل‌هایی مانند تضاد و تقابل حق و باطل، تقابل اسلام و شرک، تقابل توحید و کفر و تقابل حسینیان و یزیدیان تاریخ بوده و هست.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام علی راد، دبیر علمی اولین همایش ملی «مطالعات اربعین گذشته، حال و آینده» که امروز پنجم مهرماه به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: اربعین را نمی‌توان صرفا یک پدیده ساده و تک بعدی دانست، بلکه اربعین را می‌توان در یک نگاه کامل و جامع یک پدیده اسلام‌شناسی و تبلور قرآن دانست و از این‌رو گزاف نیست که ما اربعین را اربعین قرآن و بعثت، معرفت و اندیشه، جهاد و قیام، بصیرت و ایستادگی، آزادگی و وارستگی و اربعین اسارت نفس و تزکیه شهوت بدانیم.
وی عنوان کرد: از این‌رو است که باید تأکید کرد، اربعین را نباید مانند یک پدیده تاریخی محدود و محصور در قرن نخست هجری در نظر داشته باشیم، بلکه اربعین را می‌توان اربعین رها از قید زمان و تاریخ و رهایی از هرگونه نگاه انحصاری و محدود دانست.
دبیر علمی همایش ملی مطالعات اربعین گذشته، حال و آینده گفت: به نظر می‌رسد که اربعین حسینی، اربعین انقلاب است و قطعا می‌تواند به اربعین مطلوب ما تبدیل شود و امید است روزی بتوانیم شاهد تحقق این اربعین مطلوب و پویا باشیم. این در حالی است که زمینه‌های این اربعین انقلاب و اعتراض در زیارت شیعیان بوده و هست و همواره حاکمان و مخالفان شیعیان و گاهی نا آشنایان با فرهنگ اربعین از این هراس دارند که اربعین به یک ظرف انقلاب علیه جور و ستم و حاکمان جور و فساد تبدیل شود.
راد بیان کرد: این در حالی است که همواره ما در گستره تاریخی می‌بینیم که چگونه امویان و عباسیان از یاد، نام، نمادها و شعائر امام حسین(ع) ترس داشتند و محدودیت‌هایی را برای زیارت ایجاد کردند. گاهی در گزارش‌های تاریخی وجود دارد که متأسفانه علی‌رغم اینکه اهل بیت(ع) همواره در نام، یاد و تعظیم زیارت حسین(ع) تأکید داشتند، اما با توجه به ظرفیت ناپیدا و بی‌کران زیارت امام حسین(ع)، این زیارت با محدودیت‌ها و رنجها مواجه است.
برداشتن گام‌هایی به سمت اربعین مطلوب
وی تأکید کرد: همچنین اربعین در یک نگاه سیاسی یک ظرف و محدوده‌ای برای نشان دادن زبان اعتراض و انقلاب است، بدین منظور افرادی که اهل اربعین هستند باید این روح انقلابی و حماسی اربعین را شناخته باشند و این صرفا محدود به سوگ و عزاداری نیست بلکه اربعین، اربعین معرفت و بصیرت است و ما باید در جهت اربعین پویا و مطلوب به این بیاندیشیم که در روز اربعین مضامین بصیرت، معرفت، اعتراض و انقلاب به هر آنچه که به عنوان فسق و جور در جامعه انسانی و در سطح جهانی است ظهور و بروز پیدا کند.
دبیر علمی همایش ملی مطالعات اربعین گذشته، حال و آینده گفت: در حقیقت این امر نشان می‌دهد که متولیان امر اربعین بایستی نسبت به شعارها، محتواها، نمادها و کاربردهای اربعینی اهتمام لازم را داشته باشند. البته که به لحاظ مدیریت کلان، ما شاهد اهتمام دولت عراق هستیم، اما به نظر می‌رسد که هنوز ورود جدی به حوزه محتوایی اربعین نکرده‌ایم، زیرا شاهد هستیم که سطح المان‌ها و شعارهای اربعینی هنوز با آن اربعین مطلوب و تراز فاصله دارد، لذا پیشنهاد جدی این همایش آن است که در کنار توجه به مدیریت اجرایی، رفاهی و فرایندهای برگزاری اربعین متولیان امر مانند حوزه علمیه، سازمان تبلیغات و مراکزی چون آستان قدس رضوی به این مهم توجه داشته باشند.
راد بیان کرد: در این میان یکی از سرفصل‌های جدی در مطالعات اربعین، تولید محتوای علمی و پژوهشی در راستای اربعین مطلوب است، از این‌رو می‌توان اربعین را عصاره همه پیام‌های انبیای الهی دانست، چنانکه ما در زیارت وارث، امام حسین(ع) را وارث شایسته انبیای ادیان ابراهیمی می‌دانیم و این وارث بودن حسین‌بن علی(ع) بایستی در اربعین جلوه‌گر شود.
وی اربعین حسینی را اربعین آدم و اربعین خاتم دانست و افزود: از این‌رو باید گفت که اربعین حسینی نماد تضاد و تقابل‌هایی مانند تضاد و تقابل حق و باطل، تقابل اسلام و شرک، تقابل توحید و کفر و تقابل حسینیان و یزیدیان تاریخ بوده و هست و به نوعی فرصتی برای اندیشیدن درباره چرایی پدیداری این تضادها و تقابل‌هاست. از این‌رو امید است که ما در اربعین این جلوه‌های تضادها و تقابل‌ها را ببینیم و استشمام کنیم.
دبیر علمی همایش ملی «مطالعات اربعین گذشته، حال و آینده» گفت: در حقیقت به دلیل ظرفیت‌های عمیقی که در اربعین نهفته است بایستی مورد مطالعه و واکاوی عمیق نخبگان حوزه و دانشگاه قرار گیرد، چرا که این کار، ضروری و لازم است.
تبیین علمی اربعین از مصادیق امر اهل بیت (ع) است
راد تأکید کرد: بدون شک تبیین علمی و روش‌مند پدیده اربعین از مصادیق احیای امر اهل بیت(ع) است و در این مهم شکی نیست که زیارت اربعین جزء امر اهل بیت(ع) و جزء لاینفک فرهنگ آن بزرگواران است و این امر توجه حوزویان را می‌طلبد تا به احیای امر اهل بیت(ع) توجه داشته باشند که از مصادیق بارز این امر در همین دهه‌های اخیر، زیارت اربعین است که خوشبختانه حوزویان بر این امر مهم و جدی توجه لازم را داشته‌اند.
وی تصریح کرد: البته توجه به اربعین در تمام سطوح و وجوه آن، خود از نشانه‌های تعالی ایمان در جامعه اسلامی بوده و این در حالی است که در روایات شاهد هستیم که زیارت اربعین از نشانه‌های مومن است و از این‌رو توجه به اربعین و تبیین این پدیده نیز از نشان‌های ایمان و تشیع به‌شمار می‌رود.
انتهای پیام
