روز عرفه چه دعایی بخوانیم

شب نهم از ماه ذی‌الحجه شب عرفه و از لیالى متبرکه و شب مناجات با قاضى‌الحاجات است، شبی که توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است و کسى که آن شب را به عبادت به سر آورد، اجر 170 سال عبادت را دارد. روز عرفه از اعیاد عظیمه است و روایت شده که حضرت امام زین‌العابدین(ع) در روز عرفه صداى سائلى را که از مردم سؤال مى‌کرد شنید و به او فرمود: واى بر تو آیا در این روز از غیر خدا سؤال مى‌کنى و حال آن که امید مى‌رود در این روز براى بچه‌هاى در شکم آن که فضل خدا شامل آن‌ها شود و سعید شوند.

 

روایت شده هر که این دعا را در شب عرفه یا در شب‌هاى جمعه بخواند، خداوند او را بیامرزد و آن دعا این است: «اللَّهُمَّ یَا شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَى وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَى وَ عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهَى کُلِّ حَاجَةٍ یَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ عَلَى الْعِبَادِ یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ یَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ رَحْمَتِکَ الْوَاسِعَةِ إِنَّ عَطَاءَکَ لَمْ یَکُنْ مَحْظُوراً وَ أَنْتَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»

 

همچنین بخواند دعاى «اللّهمّ من تعبأ و تهیأ» را که در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد و از با فضیلت‌ترین اعمال در روز عرفه این است که امام حسین(ع) و زمین کربلا را زیارت کند و در آنجا تا روز عید بماند تا آنکه از شر آن سال نگاه داشته شود.

 

زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه برابر هزار حج، هزار عمره و هزار جهاد بلکه بالاتر و احادیث در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت(ع) در این روز متواتر است و اگر کسى توفیق یابد که در این روز در تحت قبه مقدسه آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسى که در عرفات باشد نیست، بلکه زیاده و مقدم است.

 

قرائت دعاى ام داوود و دعای چهل‌وهفتم از صحیفه سجادیه نیز که مشتمل بر جمیع مطالب دنیا و آخرت است در این روز سفارش شده است؛ همچنین از جمله دعاهاى مشهور این روز دعاى حضرت سیدالشهدا(ع) است. بشر و بشیر پسران غالب اسدى روایت کرده‌اند که در پسین روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم، سپس از خیمه خود بیرون آمدند و با گروهى از اهل بیت(ع) و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع در جانب چپ کوه ایستادند و روى مبارک را به‌سوى کعبه گردانیدند و دست‌ها را برابر رو برداشتند مانند مسکینى که طعام طلبد و این دعا را خواندند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَیْسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لَا لِعَطَائِهِ مَانِعٌ ...». همچنین شایسته است دعاى عشرات را که در هر صبح و شام مستحب است خواندن آن و در آخر روز عرفه ترک نکنند.

 

شیخ کفعمی در کتاب «مصباح» فرموده است: برای کسی‌ که از دعا خواندن بی‌حال نشود روزه‌ روز عرفه مستحب است و پیش از رسیدن آفتاب به وقت شرعی ظهر، غسل مستحب است و نیز زیارت امام حسین(ع) در روز و شب عرفه بر دیگر اوقات ترجیح دارد. چون وقت رسیدن خورشید به ظهر شرعی رسید، زیر آسمان برو و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو بخوان و چون از نماز ظهر و عصر فارغ شوی، دو رکعت نماز بخوان، در رکعت اول پس از سوره «حمد» سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سوره «کافرون»، پس از آن چهار رکعت نماز، در هر رکعت پس از سوره «حمد» «پنجاه مرتبه» سوره «توحید» بخوان.

 

فقیر می‌گوید: این نماز همان «نماز حضرت امیرالمؤمنین(ع)» است که در ضمن اعمال روز جمعه گذشت، سپس شیخ کفعمی فرموده است: این تسبیحات را که از حضرت رسول(ص) روایت شده است و سید ابن طاووس در «اقبال» ذکر فرموده بخوان: «سُبْحانَ الَّذِی فِی السَّماءِ عَرْشُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْأَرْضِ حُکْمُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْقُبُورِ قَضاؤُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْبَحْرِ سَبِیلُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی النَّارِ سُلْطانُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْقِیامَةِ عَدْلُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی رَفَعَ السَّماءَ ! سُبْحانَ الَّذِی بَسَطَ الْأَرْضَ ! سُبْحانَ الَّذِی لَامَلْجَأَ وَلَا مَنْجٰا مِنْهُ إِلّا إِلَیْهِ.»

 

منزه است خدایی که عرشش در عالم بالاست، منزه است خدایی که حکمش در زمین، منزه است خدایی که فرمانش در گورها، منزه است خدایی که راهش در دریا، منزه است خدایی که سلطنتش در آتش، منزه است خدایی که رحمتش در بهشت، منزه است خدایی که عدالتش در قیامت، منزه است خدایی که آسمان را برافراشت، منزه است خدایی که زمین را بگستراند و منزه است خدایی که پناهگاه و نجاتی از او جز به او نیست.

 

امام صادق (ع) در حدیثی فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَتَجَلَّی لِزُوَّارِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ(ع). قَبْلَ أَهْلِ عَرَفَاتٍ وَ یَقْضِی حَوَائِجَهُمْ وَ یَغْفِرُ ذُنُوبَهُمْ وَ یُشَفِّعُهُمْ فِی مَسَائِلِهِمْ ثُمَّ یَأْتِی أَهْلَ عَرَفَةَ فَیَفْعَلُ ذَلِکَ بِهِم‏؛ خداوند بزرگ پیش از آنکه در روز عرفه بر اهل عرفات تجلی کند، بر زائران قبر حسین(ع) تجلی می‏‌کند، حاجاتشان را بر می‌آورد، گناهانشان را می‌آمرزد و شفاعتشان را درباره دیگران می‏‌پذیرد، آن‌گاه به اهل عرفات توجه می‏‌کند و با آنان نیز این‌گونه رفتار می‌کند.» 

 

کلیات مفاتیح‌الجنان 

کامل الزیارات، ص ۱۷۰