زوال برکت با بروز فساد در نیات

خداوند متعال در قرآن به 10 عامل که مایه برکت است، اشاره فرموده از جمله این عوامل می‌توان به تقوا اشاره کرد، چنان‌که خداوند متعال در آیه ۹۶ سوره اعراف می‎فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ؛ اگر مردم قریه و روستاها تقوا داشته باشند «لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ» من هم به شما برکت می‌دهم. اهمیت این موضوع بسیار زیاد است و اهل بیت(ع) به عوامل نزول و زوال برکت بارها در کلام خود اشاره کرده‌اند.

برکت در کلام امیر سخن

امام على‌(ع): اِنَّ لِلّدارِ شَرَفا وَ شَرَفُهَا السّاحَةُ الْواسِعَةُ وَ الْخُلَطاءُ الصّالِحونَ وَ اِنَّلَها بَرَكَةً وَ بَرَكَتُها جَودَةُ مَوْضِعِها وَسَعَةُ ساحَتِها وَ حُسْنُ جِوارِ جيرانِها؛ خانه را شرافتى است. شرافت‌خانه به وسعت حياط (قسمت جلوى خانه) وهم‌نشينان خوب است و خانه را بركتى است، بركت خانه جايگاه خوب آن، وسعت محوطه آن و همسايگان خوب آن است.

امام على‌(ع): شيعَتُنَا الْمُتَباذِلونَ فى وِلايَتِنا، اَلْمُتَحابّونَ فى مَوَدَّتِنا اَلْمُتَزاوِرونَ فىاِحياءِ اَمْرِنا اَلَّذينَ اِنْ غَضِبوا لَمْ يَظْلِموا وَ اِنْ رَضوا لَمْ يُسْرِفوا، بَرَكَةٌ عَلى مَنْجاوَروا سِلْمٌ لِمَنْ خالَطوا؛ شيعيان ما كسانى‌اند كه در راه ولايت ما بذل و بخشش مى‌كنند، در راه دوستى ما به يكديگر محبت مى‌نمايند، در راه زنده نگه داشتن امر و مكتب ما به ديدار هم مى‌روند. چون خشميگين شوند، ظلم نمى‌كنند و چون راضى شوند، زياده‌روى نمى‌كنند، براى همسايگانشان مايه بركت‌اند و نسبت به هم نشينان خود در صلح و آرامش‌اند.

آنچه باعث زوال برکت است

امام على‌(ع): عِنْدَ فَسادِ النِّيَّةِ تَرْتَفِعُ الْبَرَكَةُ؛ هرگاه نيّت ها فاسد باشد، بركت از ميان مى‌رود. در جای دیگری حضرت فرمودند: اِذا ظَهَرَتِ الجِناياتُ ارْتَفَعَتِ الْبَرَكاتُ؛ هرگاه گناهان آشكار شوند، بركت‌ها از ميان مى‌رود.

امام حسن‌(ع): لَوْ اَنَّ النّاسَ سَمِعوا قَوْلَ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَسولِهِ لاََعْطَتْهُمُ السَّماءُقَطْرَها وَ الاَْرْضُ بَرَكَـتَها وَ لَمَا اخْتَلَفَ فى هذِهِ الاُْمَّةِ سَيْفانِ وَ لاََكَلوها خَضْراءَخَضِرَةً اِلى يَوْمِ القيامَةِ؛ اگر مردم سخن خدا و پيامبرش را مى‌شنيدند، آسمان بارانش را و زمين بركتش را به آنان مى‌بخشيد و هرگز در اين امّت، اختلاف و زدوخورد پيش نمى‌آمد و همه از نعمت سر سبز دنيا تا روز قيامت، برخوردار مى‌شدند.

برکات ظهور منجی(عج)

امام حسين (ع): فی بَيانِ ما يَحْدُثُ فى زَمَنِ ظُهورِ الاِْمامِ الْحُجَّةِ عليه السلام: وَ لَتَنْزِلَنَّالْبَرَكَةُ مِنَ السَّماءِ اِلَى الاَْرْضِ حَتّى اِنَّ الشَّجَرَةَ لَتَقْصِفُ مِمّا يَزيدُ اللّه ُ فيها مِنَ الثَّمَرَةِوَ لَتُؤْكَلُ ثَمَرةُ الشِّتاءِ فِى الصَّيْفِ وَ ثَمَرَةُ الصَّيْفِ فِى الشِّتاءِ وَ ذلِكَ قَوْلُهُ تعالى: «وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرى آمَنوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِم بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الاَْرْضِ وَلكِنكَذَّبُوا»؛ در بيان آنچه هنگام ظهور امام زمان(عج) رخ مى‌دهد: بركت از آسمان به‌سوى زمين فرو مى‌ريزد، تا آن جا كه درخت از ميوه فراوانى كه خداوند در آن مى‌افزايد، مى‌شكند. (مردم) ميوه زمستان را در تابستان و ميوه تابستان را در زمستان مى‌خورند و اين معناى سخن خداوند است كه: (و اگر مردمِ آبادى‌ها ايمان مى‌آوردند و تقوا پيشه مى‌كردند، بركت‌هايى از آسمان و زمين به روى آنان مى‌گشوديم، ليكن تكذيب كردند.

پيامبر(ص): اَلْمُفْتونَ سادَةُ الْعُلَماءِ وَ الْفُقَهاءُ قادَةٌ اُخِذَ عَلَيْهِمْ اَداءُ مَواثيقِ الْعِلْمِ وَالْجُلوسُ اِلَيْهِمْ بَرَكَةٌ وَ النَّظَرُ اِلَيْهِم نورٌ؛ فتوا دهندگان بزرگانِ دانشمندان‌اند و فقيهان پيشوايانى كه از آنان بر اداى پيمان علم تعهد گرفته شده است، نشستن نزد آنان بركت است و نگاه به آنان روشنى است.

برقراری عدالت برکت می‌آورد

امام صادق(ع): اِنَّ النّاسَ يَستَغْنونَ اِذا عُدِلَ بَيْنَهُمْ وَ تُنْزِلُ السَّماءُ رِزْقَها وَ تُخْرِجُالاَْرْضُ بَرَكَتَها بِاِذْنِ اللّه تَعالى؛ اگر در ميان مردم عدالت برقرار شود، همه بى‌نياز مى‌شوند و به اذن خداوند متعال آسمان روزى خود را فرو مى‌فرستد و زمين بركت خويش را بيرون مى‌ريزد.

امام صادق عليه السلام: اَ لْبَرَكَةُ مِنْ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلىٍّ عليه السلام عَشَرَةُ اَمْيالٍ؛ تا 10 ميل اطراف قبر حسين بن على‌(ع) بركت است.

امام على‌(ع): ايّاكُمْ وَ الْحَلْفَ فَاِنَّهُ يُنْفِقُ السِّلْعَةَ وَ يَمْحَقُ الْبَرَكَةَ؛ از قسم خوردن بپرهيزيد، چرا كه كالا را تلف مى‌كند و بركت را از بين مى‌برد.

امام صادق(ع): اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَسَمْتَ لى مِنْ قِسْمٍ اَوْ رَزَقْتَنىمِنْ رِزْقٍ فَاجْعَلْهُ حَلالاً طَيِّبا واسِعا مُبارَكا قَريبَ الْمَطْلَبِ سَهْلَ الْمَاْخَذِ فى يُسْرٍ مِنْكَوَ عافَيةٍ وَ سَلامَةٍ وَ سعادَةٍ اِنَّك عَلى كُلِّ شَىْ ءٍ قَديرٌ؛ خدايا! بر محمّد و خاندان او، درود فرست و آنچه را برايم قسمت كرده و يا روزى نموده‌اى، حلال، پاك، فراوان، با بركت، دست يافتنى و آسان به دست آمدنى قرار بده، با راحتى، عافيت، تندرستى و خوش‌بختى از سوى خود مقرر كن! به درستى كه تو بر هر چيز توانايى.

پيامبر(ص): اِعْلَموا اَنَّ اللّه َ تعالى قَدْ فَرَضَ عَلَيْكُمْ الْجُمُعَةَ فَمَنْ تَرَكَها فى حَياتى وَبَعْدَ مَماتى وَ لَهُمْ اِمامٌ عادِلٌ اِسْتِخْفافا بِها وَ جُحودا لَها فَلا جَمَعَ اللّه ُ شَمْلَهُ وَ لا بارَكَلَهُ فى اَمْرِهِ اَلا وَ لا صَلاةَ لَهُ اَلا وَ لا زَكاةَ لَهُ اَلا وَ لا حَجَّ لَهُ اَلا وَ لا صَوْمَ لَهُ اَلا وَ لابَرَكَةَ لَهُ حَتّى يَتوبَ؛ بدانيد كه خداوند متعال نماز جمعه را بر شما واجب ساخته است پس آنان كه در زندگى و پس از مرگ من، از روى سبك شمردن و يا انكار، آن را ترك كنند، با وجود اين‌كه پيشواى عادلى دارند، خداوند وحدتشان نبخشد و در كارشان بركت ندهد، آگاه باشيد نه زكات، نه نماز، نه حج و نه روزه آنان پذيرفته است. بدانيد كه زندگى آنان بركتى نخواهد داشت، مگر توبه كنند.

برکت در مال حلال

امام كاظم(ع): مُشاوَرَةُ الْعاقِلِ النّاصِحِ يُمْنٌ وَ بَرَكَةٌ وَ رُشْدٌ وَ تَوفيقٌ مِنَ اللّه؛ مشورت با عاقلِ خيرخواه، خجستگى، بركت، رشد و توفيقى از سوى خداست.

امام هادى(ع): اِنَّ الْحَرامَ لا يَنْمى وَ اِنْ نَمى لا يُبارَكُ لَهُ فيهِ وَ ما اَنـْفَقَهُ لَمْ يُؤجَرْعَلَيْهِ وَ ما خَلَّـفَهُ كانَ زادَهُ اِلَى النّارِ؛ به راستى كه حرام، افزايش نمى‌يابد و اگر افزايش يابد، بركتى ندارد و اگر انفاق شود، پاداشى ندارد و اگر بماند، توشه‌اى به سوى آتش خواهد بود.

منابع: عیون اخبارالرضا، کنزالعمال،علل الشرایع،اعلام الدین،خصال، بحارالانوار، مستدرک الوسایل، تحف العقول،اصول کافی، جامع الاخبار، صحیح بخاری، تهذیب الاحکام، مکارم الاخلاق، غررالحکم، امالی طوسی