ریا، آفت عبادت و بندگی است
محمدعلی انصاری گفت: انسان‌ها فطرتا دوست دارند که دیده شوند و بعد از دیده شدن مورد تشویق قرار گیرند، که این امر همان ریا و ریا آفت عبادت و بندگی است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز 31 خردادماه، با موضوع «ریا» برگزار شد، اظهار کرد: اصل اول در انجام عمل خیر، آشکارا بودن آن است، یعنی بهتر است اعمال نیکو و حتی عبادات شرعی، چه واجب باشند و چه مستحب، آشکارا انجام شوند. خداوند در آیه 149 سوره «نساء» فرموده است: «إِنْ تُبْدُوا خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا؛ اگر درباره خلق آشکارا یا پنهانی نیکی کنید یا از بدی دیگران درگذرید، خدا همیشه از بدی‌ها در می‌گذرد با آنکه در انتقام تواناست.» بنابراین این کار موجب گسترش و تقویت عمل خیر می‌شود. از همین رو بهتر است که آدمی آن‌قدر توانمندی در خود ایجاد کند که دیدن و ندیدن دیگران برایش موجب افزایش یا کاهش انگیزه در انجام عمل خیر نباشد.
وی ادامه داد: اما اگر انسان مسلمان دید که نمی‌تواند این توانمندی را به شکل کامل در خود ایجاد کند و در صورت انجام آشکارای اعمال خیر، در دام ریا می‌افتد، بهتر است اعمال نیکویش را در خفا انجام دهد. بنابراین، اصل اول آن است که اعمال پسندیده آشکارا انجام شود. در این صورت، جامعه از عمل خیر درس می‌آموزد، مردم به انجام آن تشویق می‌شوند و شخصیت آنکه در وادی خیر گام زده، در جامعه تثبیت می‌‌گردد و اعتبار کسب می‌کند. شریعت اسلام از مسلمانان می‌خواهد، به گونه‌ای رفتار کنند که اعتبار اجتماعی‌شان بالا رود. مکتب تربیتی اسلام از خوش‌نامی استقبال می‌کند. اما ریاکاری را نمی‌پسندد. ریا آن است که آدمی عمل خیری را به خاطر مدح و ثنا و تشویق مردم انجام دهد و تمام انگیزه او برای انجام عمل پسندیده، آفرین مردم باشد. اگر چنین حالتی به انسان دست داد، بهتر است اعمال نیکویش را در خفا انجام دهد.
انصاری تصریح کرد: امروزه ریا در جامعه افزایش یافته است و بسیاری از نوجوانان و جوانان به فضای مجازی علاقه زیادی دارند و این امر به دلیل علاقه آن‌ها به دیده شدن است، بنابراین در تلاش هستند که با عکس‌ها و ویدئوهای مختلف دیده شوند. اما متاسفانه این امر پیامد خوبی ندارد و ریا تلقی می‌شود. زیرا انسان‌ها فطرتا دوست دارند که دیده شوند و بعد از دیده شدن مورد تشویق قرار گیرند، که این امر همان ریا است و ریا آفت عبادت و بندگی است.
صاحب تفسیر مشکاة بیان کرد: در باب عبادت و بندگی خداوند، انسان عابد تنها یک بینا را در مقابل خود می‌بیند و برای دیده شدن نزد او تلاش می‌کند. خداوند در قرآن در آیه 14 سوره «علق» فرموده است: «أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَىٰ؛ مگر ندانسته که قطعاً خدا همه کارهایش را می بیند؟» بنابراین انسان باید بکوشد تنها به دید خدا بیاید و برای خداوند عبادت کند. اگر انسان عبادت را به‌گونه‌ای انجام دهد که به چشم دیگران بیاید، اعتبار و ارزش ندارد زیرا خداوند در آیه 5 سوره «بینه» فرموده است: «وَ مَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ ۚ وَذَٰلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ؛ در صورتی که (در کتب آسمانی) امر نشده بودند مگر بر اینکه خدا را به اخلاص کامل در دین اسلام پرستش کنند و از غیر دین حق روی بگردانند و نماز به پا دارند و زکات به فقیران بدهند. این است دین درست.»
وی گفت: آفت ریا، آفتی مهم است و انسان باید بسیار تلاش کند تا به جایی برسد که عبادت را فقط و فقط مخصوص خداوند ببیند و برای خداوند انجام دهد، اما اگر چنین نباشد و انسان جز خداوند، دیگران را هم در دیدن عبادات خود مهم بداند، آثار درستی برای عبادت دریافت نمی‌کند و به عبادت خود، آفت می‌زند.
انتهای پیام
