فضیلت روزه‌داری در روز عید غدیر

از میان ایام ماه ذی‌الحجه، با فضیلت‌ترین روزها روز هجدهم یعنی روزی است که حضرت محمد(ص) امیرالمؤمنین(ع) را به عنوان وصی و جانشین خود معرفی فرمودند. در باب ارزش و فضیلت روز غدیر آمده است که این روز عید الله أکبر و عید آل محمد(ع) و از عظیم‌ترین اعیاد است و مبعوث نفرموده حق تعالى پیغمبرى را مگر آن که عید کرده است این روز را و حرمت آن را دانسته و نامش در آسمان روز عهد معهود است و نامش در زمین روز میثاق مأخوذ و جمع مشهود است.

 

امام صادق (ع) می‌فرمایند: عید غدیر عید بزرگ خداوند است و خداوند پیامبری را مبعوث نفرمود مگر آنکه در آن روز عید گرفته و حرمت آن را شناخته و نام آن در آسمان روز عهد معهود است.

 

از جمله آیاتی که در خصوص حماسه غدیر نازل شده است می‌توان به آیات تبلیغ، اکمال دین و آیات ابتدایی سوره معارج اشاره کرد. خداوند در آیه 67 سوره مائده می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّـهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّـهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ؛ اى پيامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ كن و اگر نكنى رسالتش را به انجام نرسانده‌اى و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مى‌دارد. بی گمان، خدا گروه كافران را هدايت نمى‌كند».

 

همچنین خداوند در آیه سوم سوره مائده می‌فرماید:«اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً؛ امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام  را برای شما به عنوان آیینی برگزیدم. آیه شریفه «سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ» نیز از جمله آیاتی است که درباره غدیر فرستاده شده است.

 

روایت است که از حضرت صادق (ع) پرسیدند: آیا مسلمانان را عیدى هست غیر از جمعه، اضحى و فطر ؟ فرمود: بلى عیدى هست که از همه حرمتش بیشتر است. راوى گفت:کدام عید است ؟ فرمود: آن روزى است که حضرت رسول(ص)، امیرالمؤمنین(ع) را به خلافت خود نصب کرد و فرمود: هر که من مولا و آقاى اویم پس على مولا و آقا و پیشواى او و آن روز هجدهم ذى‌الحجه است. راوى گفت: در آن روز چه کار باید کرد؟ فرمود: باید روزه بدارید، عبادت کنید، محمد و آل محمد(ع) را یاد کنید و بر ایشان صلوات بفرستید و وصیت کرد رسول خدا (ص)، امیرالمؤمنین(ع) را که این روز را عید گرداند و هر پیغمبرى وصى خود را وصیت مى‌کرد که این روز را عید گردانند.

 

در حدیث ابن ابى نصر بزنطى است از حضرت رضا(ع) که فرمود: اى پسر ابى نصر هر کجا که باشى سعى کن که روز غدیر نزد قبر مطهر حضرت امیرالمؤمنین(ع) حاضر شوى. به درستى که خدا در این روز مى‌آمرزد از هر مرد مؤمن و زن مؤمنه گناه شصت ساله ایشان را و در این روز آزاد مى‌کند از آتش جهنم دو برابر آنچه آزاد کرده است در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر و یک درهم که در این روز به برادران مؤمن بدهى برابر است با هزار درهم که در اوقات دیگر بدهى و احسان کن در این روز به برادران مؤمن خود و شاد گردان هر مرد مؤمن و زن مؤمنه را به خدا قسم که اگر مردم فضیلت این روز را بدانند چنان‌که باید هر آینه هر روز 10 مرتبه ملائکه با ایشان مصافحه کنند.

 

اعمالی برای این عید بزرگ وارد شده که از آن می‌توان به گرفتن روزه اشاره کرد. منقول است که روزه در روز عید غدیر کفاره شصت سال گناه و برابر با روزه عمر دنیا و معادل با صد حج و صد عمره است. از دیگر اعمال این روز شریف غسل است، همچنین زیارت حضرت امیرالمؤمنین(ع) در این روز وارد شده که سزاوار است انسان هر کجا باشد سعى کند خود را به قبر مطهر آن حضرت برساند و از براى آن جناب در این روز سه زیارت مخصوصه نقل شده که یکى از آن‌ها زیارت معروف به امین‌الله است که از نزدیک و دور خوانده مى‌شود و آن از زیارات جامعه مطلقه است.

 

نماز بیعت دو رکعت است، در رکعت اول بعد از حمد، سوره قدر و در دوم سوره توحید بخواند و به سجده رود و صد مرتبه شکر خدا کند پس سر از سجده بردارد و بخواند : اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّ لَکَ الْحَمْدَ وَحْدَکَ لا شَرِیکَ لَکَ ... پس باز به سجده رود و صد مرتبه الْحَمْدُ لِلَّهِ و صد مرتبه شُکْراً لِلَّهِ بگوید و روایت شده که هر که این عمل را به‌جا آورد ثواب کسى را داشته باشد که در روز عید غدیر نزد حضرت رسول خدا(ص) حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت بیعت کرده باشد و بهتر آنکه این نماز را نزدیک به غروب گذارد که حضرت رسول(ص) در آن ساعت امیرالمؤمنین(ع) را در غدیر خم به امامت و خلافت براى مردم نصب فرمود. 

 

دعای ندبه و دعایی را که سید بن طاوس از شیخ مفید رحمهما الله نقل کرده بخواند: اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَ عَلِیٍّ وَلِیِّکَ ... . تهنیت به ولایت چون مؤمنى را ملاقات کند این تهنیت را بگوید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلَایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ و نیز بخواند: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِهَذَا الْیَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِینَ بِعَهْدِهِ إِلَیْنَا وَ مِیثَاقِهِ الَّذِی وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وِلَایَهِ وُلَاهِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ یَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِینَ وَ الْمُکَذِّبِینَ بِیَوْمِ الدِّینِ.

 

همچنین صد مرتبه بگوید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ کَمَالَ دِینِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ بِوِلَایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(ع) و در این روز بسیار ذکر شریف صلوات را به زبان و به دل بگوید: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم.

 

در خطبه حضرت امیرالمؤمنین(ع) است که هرکس در روز غدیر مؤمن روزه‌دار را در شب، وقت افطارش افطار دهد مثل آن است که 10 فئام را افطار داده باشد، شخصى برخاست عرض کرد: یا امیرالمؤمنین فئام چیست؟ فرمود: صد هزار پیغمبر و صدیق و شهید. این روز، روز قبولى اعمال شیعیان و روز برطرف شدن غم‌هاى ایشان است.

 

روزى است که خداوند آتش را بر ابراهیم خلیل(ع) سرد و سلامت کرده و روزى است که حضرت موسى(ع) بر ساحران غلبه کرده، همچنین روزى است که حضرت موسى(ع) یوشع بن نون را وصى خود گردانیده و روزى است که حضرت سلیمان(ع) رعیت خود را بر استخلاف آصف بن برخیا اشهاد کرده است. روزى است که حضرت عیسى(ع) شمعون الصفا را وصى خود قرار داده و روزى است که جناب رسول خدا(ص) ما بین اصحاب خود برادرى افکنده و لذا شایسته است در این روز عقد اخوت با اخوان مؤمنین و کیفیت آن به نحوى که شیخ ما در مستدرک وسائل از کتاب زاد الفردوس نقل فرموده چنین است که بگذارد دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود و بگوید: وَاخَیْتُکَ فِی اللَّهِ وَ صَافَیْتُکَ فِی اللَّهِ وَ صَافَحْتُکَ فِی اللَّهِ ... 

 

 

 کلیات مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی، پرسش و پاسخ پیرامون حماسه غدیر از محمد رضا فقیه ایمانی