حضرت امالبنین(س) از بانوانی است که فراتر از مرزهای زمان و مکان، نام و یادش در
تاریخ اسلام جاودانه باقی مانده است. پرداختن به شخصیت، عملکرد و جایگاه ایشان، ابعاد عمیق معرفتی، اجتماعی و تربیتی را آشکار میسازد که میتواند برای تمامی نسلها، بهویژه در عرصه بصیرت و ولایتمداری الهامبخش باشد. بهمناسبت روز رحلت این بانوی بزرگوار و جایگاه و نقش والای ایشان،
سیداعظم التفاتی فاز، مسئول اداره پژوهش بانوان حوزه علمیه خراسان یادداشتی در اختیار ایکنای خراسانرضوی قرار داده است که در ادامه میخوانیم؛
بانو امالبنین(س) تنها به این دلیل که همسر امیرالمؤمنین(ع) و مادر حضرت عباس(ع) و سایر شهیدان کربلا بود، برجستگی پیدا نکرد، بلکه خود نیز شخصیتی مؤثر و دارای جایگاه ویژه در تاریخ اسلام بوده و این مقام والا، سزاوار تأمل و تحلیل در عرصه های گوناگون است. ازدواج ایشان با امام علی(ع) در دورانی صورت گرفت که جامعه اسلامی پس از شهادت حضرت زهرا(س)، روزهای حساس و بحرانی را میگذراند. امالبنین(س) با درکی عمیق از جایگاه خود و شناخت کافی از مقام والای حضرت زهرای مرضیه(س)، هرگز به دنبال رقابت با شأن بلند حضرت زهرا(س) نبود و همواره خود را خدمتگزار و پشتیبان اهلبیت(ع) میدانست که این بصیرت و آگاهی نسبت به امامت و ولایت، نشانهای از فهم عمیق و بصیرت تاریخی ایشان به شمار میآید.
ولایتپذیری در سیره امالبنین(س) تنها به باور ذهنی یا شعار خلاصه نمیشود، بلکه در تمامی ابعاد زندگی خانوادگی، اجتماعی و حتی در احساسات مادری او نمود دارد، بهگونهای که مصالح و اهداف
امامت و ولایت را بر منافع شخصی و خانوادگی مقدم میدانست. همین میزان بلوغ ولایی، امالبنین را به الگویی کمنظیر در میان زنان و مردان مؤمن بدل ساخت که بارزترین نمود این ولایتمداری را میتوان در فداکاری و شهادت فرزندانش در واقعه کربلا مشاهده کرد.
تربیت فرزندانی همچون عباس، جعفر، عبدالله و عثمان که همگی در واقعه عاشورا حضور داشتند و مجاهدانه و با افتخار در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسیدند و این چیزی نبود جز حاصل تعلیم و تربیت مادری آگاه و ولایتمدار، مادری که مهر ولایت را نه فقط در کلام، بلکه در عمل و رفتار خویش به فرزندان منتقل کرد. این بانوی بزرگوار فرزندانی پرورش داد که در لحظه آزمایش، جان و مال خود را بدون تردید در راه امام و حقیقت منتسب به امام(ع) فدا کردند. این تربیت مبتنی بر معرفت و عشق به ولایت، نقشی اساسی در استمرار فرهنگ عاشورا و تقویت روحیه ایثار، وفاداری و مقاومت در جامعه شیعی داشته است و میتواند الگویی روشن برای بانوانی باشد که به دنبال سرمشقی برای تربیت فرزندان خود در این مسیر هستند.
حضور اجتماعی و فرهنگی امالبنین پس از واقعه عاشورا، نمونهای بیبدیل از مسئولیتپذیری و نقشآفرینی زن مسلمان است. با وجود داغ شهادت چهار فرزند، در سوگواریهای پس از عاشورا، اولاد شهیدش را فدای راه خدا و مسیر ولایت میدید و اندوه و اشکهایش بیش از آنکه برای فرزندانش باشد، برای مظلومیت امام حسین(ع) و ستمی جاری میشد که بر اهلبیت(ع) رفته بود که این نگرش والا نشان میدهد محبت و وفاداری وی به امام و ولایت، از پیوند مادری نیز فراتر رفته و در پرتو ایمان و معرفت معنا یافته است.
بانو امالبنین(س) باوجود همه مصائب، به زنی گوشهنشین تبدیل نشد. در تاریخ آمده است که ایشان با برپایی مجالس عزا و سرودن مرثیههای جانسوز، به تبیین پیام عاشورا و زنده نگهداشتن یاد شهدا پرداخت. بنا بر روایات تاریخی، مرثیههای وی نقش مؤثری در بیداری و آگاهی مردم نسبت به واقعه کربلا و مظلومیت اهلبیت داشتند و از همین رو، وی را میتوان یکی از پیشگامان جریان روایت و ترویج فرهنگ عاشورا دانست که با زبان شعر، آگاهی و احساس، رسالت فرهنگیاش را بر پایه معرفت و مسئولیت اجتماعی به انجام رساند و این جنبه دیگری از بلوغ فکری و عرفانی اوست، بهویژه در شرایطی که جامعه پس از شهادت امام حسین(ع)، نیازمند الگوهایی برای حفظ پیوند با جبهه حق بود و امالبنین(س) یکی از تأثیرگذارترین این چهرهها شد.
آنچه از مجموع گفتار و رفتار حضرت امالبنین(سلاماللهعلیها) برمیآید، الگویی جامع و فراتر از جنسیت برای همه جویندگان حقیقت و ولایت است. این بانوی بزرگوار نشان داد که ایمان واقعی تنها با ابراز لفظی محبت و ارادت به اهلبیت(ع) محقق نمیشود، بلکه با تسلیم قلبی، رفتار ولایی و حضور فعال و مسئولانه در عرصههای اجتماعی تجلی مییابد. نگاه امالبنین(س) به زندگی، یادآور اهمیت بازتعریف جایگاه ولایت در زیست فردی و جمعی همه مؤمنان است.
نام حضرت امالبنین(سلاماللهعلیها) در طول تاریخ، با ایمان والا، ولایتپذیری، صبر، معرفت و مسئولیت اجتماعی عجین شده است و حضور الهامبخش وی نشان میدهد که چگونه یک زن میتواند همزمان میان عاطفه مادری، معرفت دینی و عمل به تکلیف، پیوندی ژرف بیافریند و این پیوند را به رسالتی بزرگ بدل سازد. وی با بصیرت اجتماعی، تربیت ولایی و پایبندی به اهداف الهی، نقشی بیبدیل در تاریخ اسلام و فرهنگ شیعه رقم زده است، نقشی که همواره الهامبخش و بیدارگر برای هر جامعهای است که در مسیر حقیقت و ولایتمداری گام برمیدارد.
در ایام رحلت حضرت امالبنین (سلاماللهعلیها)، شایسته است ضمن پاسداشت مقام والای ایشان، با بازخوانی سیره نورانی و سراسر آموزنده آن بانوی بزرگوار، الگویی جاودان از زندگانیاش را پیش روی دوستداران حقیقت و عاشقان اهلبیت (ع) قرار دهیم تا همگان با بهرهگیری از آموزههای تربیتی و معنوی ایشان، مسیر رشد، ولایتمداری و وفاداری به ارزشهای اسلامی را با بصیرت و استواری طی کنند.
انتهای پیام