چرا مراجع به عملکرد نظام بانکی انتقاد دارند

محسن زنگنه، نماینده مردم تربت حیدریه، زاوه و مه‌ولادت در مجلس شورای اسلامی در جریان بازدید از خبرگزاری ایکنای خراسان‌رضوی به‌مناسبت روز خبرنگار، درباره وضعیت بانکداری اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: جوهره اقتصاد اسلامی بر اصل مشارکت پایه‌گذاری شده و به این معنا است که فرد به ازای منافعی که به‌دست می‌آورد، باید ریسک‌پذیر باشد و یا خدمتی انجام دهد. بنابراین اگر انسان در ازای منافعی که کسب می‌کند، خدمت یا ریسکی متحمل نشده باشد، مشارکت صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: در نظام بانکی اگر قراردادهایی عقد شود که بین طرفین بانک و متقاضی مشارکت صورت گیرد و ضرر و سود برای هر دو طرف تأثیر داشته باشد، از نظر اسلامی شرعی و قانونی است. اما اگر نظام بانکی تنها بر روی کاغذ نوشته باشد و در عمل انجام ندهد، اسلامی نیست. در ایران مبانی و تئوری نظام بانکی تقریباً اسلامی است، اما متأسفانه در صحنه عمل این امر تحقق نیافته است، بنابراین به همین دلیل است که برخی از مراجع، علما و مردم به عملکرد نظام بانکی انتقاد دارند. 

این نماینده مجلس تصریح کرد: در نظام اسلامی امر ولی‌ فقیه جاری و ساری است و مقام معظم رهبری نیز براساس قاعده ضرورت تصمیم می‌گیرند، البته شهید صدر هم در یکی از کتاب‌های خود این جمله را فرموده‌ است که ما براساس قاعده ضرورت عمل می‌کنیم. بنابراین با توجه به اینکه بانکداری یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد است و شاید تغییر آن به‌صورت کامل امکان‌پذیر نباشد، باید براساس قاعده ضرورت، برای حفظ نظام اسلامی و حکومت، نظام بانکداری فعلی را حفظ کنیم، اما برای تغییر و تصحیح آن نیز برنامه‌ریزی داشته باشیم تا بتوانیم به سمت اقتصاد اسلامی گام برداریم. 

رئیس مجمع نمایندگان خراسان‌رضوی در خصوص موفقیت‌ها و مصداق‌های اقتصاد اسلامی در ایران، افزود: اقتصاد ایران در این مسیر موفقیت‌هایی در راستای تحقق اقتصاد اسلامی داشته است که یکی از آن‌ها، قوانین بیمه در ایران است که براساس موازین شرعی و احکام اسلامی بنیان نهاده شده است. همچنین شورای فقهی در خصوص بازار سرمایه وجود دارد که بر همه فعالیت‌ها، اوراق‌ها و ابزارهای بازار سرمایه نظارت می‌کند. اما قطعاً تا نقطه مطلوب فاصله بسیاری است و باید با مشارکت در این مسیر حرکت کنیم.