
قرآن کریم راهکارهای شناختی و رفتاری مناسبی برای تأمین
بهداشت روانی انسان ارائه کرده است که برخی آنها در بهداشت روانی جدید مطرح شده و تطابق شگفتآوری دارد که شاهدی بر اصالت و حقیقت آموزههای وحیانی قرآن است. حضرت علی(ع) در خطبه 176 نهجالبلاغه میفرمایند: «از قرآن براى بيمارىهاى خود شفا بخواهيد و براى حل مشكلاتتان از آن يارى بجوييد كه در اين كتاب درمان بزرگترين بيمارىها، كفر، نفاق و گمراهى است.» خبرنگار ایکنای خراسانرضوی در خصوص «
تأثیر قرآن بر سلامت روان» گفتوگویی با
نرگس طاهری، دکتری علوم قرآن و حدیث و استاد دانشگاه بینالمللی امام رضا(ع)، انجام داده است که در ادامه میخوانیم؛
ایکنا_ انس با قرآن چگونه موجب احساس آرامش میشود؟
انس با قرآن سبب میشود جلوههايى از تأثير آموزههاى قرآن در بهداشت روانى انسان را بیابیم که این آرامش در حوزههای مختلف زندگی انسان قابل تعریف است. ریشه
سلامت روان، سلامت ذهن و اندیشه انسان نسبت به خود و داشتن حس ارزشمندی است. برخی معتقدند سلامت روان انسان به حرمت نفس او منوط است و بيمارىهاى روانى از كمبود حس احترام به خويشتن سرچشمه مىگيرد. نگرش اسلام به انسان براساس عزت، كرامت و شرافت انسانى و حاکی از جايگاه والاى انسان در مكتب اسلام است. اينكه خداوند، روح با شرافتى را در انسان دميد و خليفه خود در زمين قرار داد، اسرار آفرينش را كه به هيچیک از ملائكه نگفته بود به او آموخت، ملائكه را به سجدهكردن واداشت، همچنین به انسان كرامت و فضيلتى بخشيد كه به ديگر موجودات نبخشيده بود، موجودات را به تسخير او درآورد و همه چيز را براى انسان آفريد، همه و همه از ارزشمندى و حرمت نفس انسانى در ديدگاه اسلام حكايت دارد.
ایکنا_ ذکر خداوند چه تأثیری بر آرامش روان دارد؟
ایمان به خدا و ذکر و یاد خدا و نماز، عواملی مهم در بعد آرامش فردی انسان است. تا جاییکه برخی به زبان آوردن اسم جلاله «الله» به تعداد عدد ابجد این اسم یعنی 66 بار را مایه آرامش و رفع اضطراب میدانند؛ «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ.»
براساس آیات هفت و هشت سوره یونس، ایمان به معاد و وعدههای الهی موجب آرامش و سلامت روان مؤمنان میشود. كسانىكه شناخت و انگيزههاى خود را منحصر به زندگى دنيوى کنند و تمام تلاششان را بر تأمين رضايتمندى و دستيابى به بهداشت روانى در سايه زندگى دنيوى محض، متمركز مىكنند، مسلماً به اهداف خود دست نخواهند يافت و ناكام خواهند ماند، زیرا ماهيت دنيا همواره ناپايدار و علاوه بر آن در تأمين امنيت و بهداشت روانى و سيراب کردن روح كمالجوى انسان، ناكافى و ناتمام است و در نتيجه انسان را به فرآيندى از شناختهاى بیارزش و رفتارهاى ناهنجار گرفتار مىسازد.
ایکنا_ چگونه زندگی اجتماعی سلامت روان را تضمین خواهد کرد؟
در بعد زندگی اجتماعی خداوند با راهکارهایی چون نهی از سوءظن، تجسس، تهمت، غيبت و جلوگیری از تأثير آنها به حفظ پاكى فضاى جامعه، امنيت اجتماعى و حفظ شخصيت افراد کمک میکند. قرآن در آیات 11 تا 12 سوره حجرات از مسلمانان میخواهد با رعایت حریمهای اجتماعی فضای مسالمتآمیزی را برای خود و دیگران ایجاد کنند.
قرآن در حوزه روابط اجتماعی در آیه 21 سوره روم، «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» تأکید میکند که ازدواج و تشكيل خانواده تأثير شگرفی در آرامش فردى و سلامت محيط دارد و حتی قرآن راهکاری برای زوج در حال متارکه دارد که با عنایت به آن آرامش طرفین تأمین شود. احسان، بهعنوان عامل اساسى موجب سلامت روان زوج و زوجهایى است كه متاركه را بر استمرار زوجيت ترجيح مىدهند: «الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساكٌ بِمَعْرُوفٍ او تَسْرِيحٌ بِإِحْسانٍ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَاولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ.» تسريح به احسان يعنى زوج آنچه را بهعنوان مهريه و يا هديه به همسرش بخشيده در صدد دريافت آن برنيايد؛ چراكه آن زن در زمانىكه به زوجيت درآمد، سرمايهاش را در اختيار او گذاشت و حالا كه آنها دارند از هم جدا مىشوند، ظالمانه خواهد بود هنگامىكه زن سرمايه اش را از دست داده، ما به ازايى مادى در اختيار نداشته باشد.
اين ما به ازاى مادى، تعادل روانى زن را حفظ كرده و در نتيجه، براى ادامه مطلوب زندگىاش در آينده، داراى سلامت روان خواهد بود. از طرف ديگر، زوج هم كه همسرى را انتخاب كرده و بعد از مدتى زندگى زناشويى متاركه را به صلاح خود دانسته، براى آنكه مورد ملامت وجدانش قرار نگيرد و عامل ظلم و ستم به همسر مطلقهاش محسوب نشود، لازم است كه مهريه را بپردازد، زيرا با اين پرداخت، ديگر وجدانش او را هيچ سرزنش نمىكند كه چرا اقدام به انتخاب همسرى کردى كه حالا بعد از گذشت مدتى زندگى زناشويى رهايش مىكنى؟ و اين عدم مؤاخذه و ملامت وجدان در آينده موجب سلامت روان خواهد شد.
ایکنا_ آیا حجاب بر سلامت روان تأثیر دارد؟
قرآن در آیات 31 سوره نور و 83 سوره احزاب، حجاب و پوشش عفیفانه را عاملی مؤثر در سلامت روان بانوان و عدم تعرض به آنها و مایه سلامت روانی جامعه معرفی میکند، بنابراین لازم است زن مسلمان با فلسفه پوشش آشنا شود و بداند كه رعايت حجاب چنانكه در آيات 30 و 31 سوره مباركه نور آمده، فرمان الهى است كه به او شخصيت و احترام مىدهد و حضور با امنيت و آرامش را در جامعه فراهم مىسازد. امید است که مؤمنان خداباور با بهرهگیری از فرامین سراسر نور قرآن کریم گامهای استواری را برای سلامت روان خود و جامعه اسلامی بردارند.
انتهای پیام